سرمربی تیم فوتبال استقلال اهواز با بیان اینکه تیم تراکتورسازی امسال یکی از قوی ترین تیم های لیگ بود، گفت: بدون شک قلعه نویی پرافتخارترین مربی ایران است.
سرمربی تیم فوتبال تراکتورسازی با تبریک صعود ماشین سازی به لیگ برتر گفت: این پیروزی را به رسول خطیبی و هواداران ماشین سازی تبریک می گویم، آذربایجان لیاقت داشتن سه تیم در لیگ را دارد.
مربی تیم فوتبال تراکتورسازی تبریز عنوان کرد که اگر تیمش در بازیهای قبلی عملکرد بهتری داشت، میتوانست با رتبه سوم لیگ را به پایان برساند.
رتبه | نام | تیم | گل | پنالتی | |
1 | مهدی طارمی | ![]() |
پرسپولیس | 16 | 0 |
2 | محمد ابراهیمی | ![]() |
گسترش فولاد | 11 | 0 |
3 | حسن بیت سعید | ![]() |
استقلال خوزستان | 9 | 0 |
4 | مهرداد محمدی | ![]() |
راه آهن کریستال | 9 | 0 |
5 | امید ابراهیمی | ![]() |
استقلال | 9 | 3 |
6 | ساسان انصاری | ![]() |
فولاد خوزستان | 8 | 0 |
7 | جابر انصاری | ![]() |
استقلال | 7 | 0 |
8 | سجاد شهباززاده | ![]() |
استقلال | 7 | 0 |
9 | غلامرضا رضایی | ![]() |
سایپا البرز | 7 | 0 |
10 | مرتضی تبریزی | ![]() |
ذوب آهن | 7 | 0 |
11 | جری بنگستون | ![]() |
پرسپولیس | 7 | 2 |
12 | امید عالیشاه | ![]() |
پرسپولیس | 6 | 0 |
13 | جلالالدین علیمحمدی | ![]() |
صبای قم | 6 | 0 |
14 | محسن یوسفی | ![]() |
پدیده مشهد | 6 | 0 |
15 | محمد ایرانپوریان | ![]() |
تراکتورسازی | 6 | 0 |
16 | مسعود حسن زاده | ![]() |
ذوب آهن | 6 | 0 |
17 | کاوه رضایی | ![]() |
ذوب آهن | 6 | 0 |
18 | مهدی رجب زاده | ![]() |
ذوب آهن | 6 | 1 |
19 | علی علیپور | ![]() |
پرسپولیس | 5 | 0 |
20 | محسن کریمی | ![]() |
استقلال | 5 | 0 |
|
||||||||||||
تیم | بازیها | برد | مساوی | باخت | گل زده | گل خورده | تفاضل گل | امتیاز | ||||
1 | استقلال خوزستان | 30 | 15 | 12 | 3 | 33 | 14 | 19 | 57 | |||
2 | پرسپولیس | 30 | 16 | 9 | 5 | 50 | 34 | 16 | 57 | |||
3 | استقلال | 30 | 13 | 13 | 4 | 43 | 28 | 15 | 52 | |||
4 | تراکتورسازی | 30 | 13 | 12 | 5 | 43 | 27 | 16 | 51 | |||
5 | نفت تهران | 30 | 13 | 10 | 7 | 30 | 21 | 9 | 49 | |||
6 | ذوب آهن | 30 | 11 | 13 | 6 | 38 | 26 | 12 | 46 | |||
7 | صبای قم | 30 | 9 | 15 | 6 | 30 | 24 | 6 | 42 | |||
8 | سایپا | 30 | 11 | 7 | 12 | 28 | 31 | -3 | 40 | |||
9 | گسترش فولاد | 30 | 10 | 9 | 11 | 36 | 32 | 4 | 39 | |||
10 | پدیده | 30 | 10 | 9 | 11 | 30 | 35 | -5 | 39 | |||
11 | سپاهان | 30 | 8 | 14 | 8 | 29 | 30 | -1 | 38 | |||
12 | فولاد | 30 | 9 | 8 | 13 | 26 | 37 | -11 | 35 | |||
13 | سیاه جامگان | 30 | 7 | 6 | 17 | 23 | 34 | -11 | 27 | |||
14 | ملوان | 30 | 5 | 12 | 13 | 23 | 35 | -12 | 27 | |||
15 | راهآهن | 30 | 5 | 10 | 15 | 24 | 36 | -12 | 25 | |||
16 | استقلال اهواز | 30 | 2 | 7 | 21 | 16 | 58 | -42 | 13 |
دروازه قزوین یکی از دروازههای قدیمی و معروف شهر تهران بود.
در زمان شاه تهماسب صفوی در ۹۶۴ هجری قمری نخستین برج و باروی شهر تهران ساخته شد. طول این بارو شش هزار گام بود و چهار دروازه بیشتر نداشت که دروازه قزوین در مدخل کنونی بازارچهٔ قوامالدوله و شاهپور (وحدت اسلامی) واقع بود[۱][۲] .
با گسترش شهر تهران در زمان ناصرالدین شاه، برج و باروی شاه تهماسبی را خراب کرده و با خاک آن خندقهای اطراف بارو را پر نمودند. سپس شهر تهران را به تقلید از نقشهٔ شهر پاریس به صورت هندسی یک هشت ضلعی نامتساویالاضلاع گسترش دادند و ۱۲ دروازه در اطراف آن احداث نموده و دورش را خندق کشیدند[۳] و دروازه قزوین در ورودی خیابان قزوین (میدان قزوین کنونی) ساخته شد[۴]. دروازههای جدید به سبک معماری صفوی ساخته شده بود و با کاشیکاریهای براق و متنوع تزئین شده بود[۱] .
موزه رضا عباسی کاشانی، در سال ۱۳۵۶ در خیابان شریعتی تهران،روبروی دانشکده برق دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، گشایش یافت و به یاد نقاش مشهور دورهٔ صفوی اهل کاشان رضا عباسی نامگذاری شد.
موزهٔ هنرهای معاصر تهران یکی از سرشناسترین موزههای شهر تهران است. این موزه در سال ۱۳۵۶ خورشیدی (۲۲ مهر برابر با ۱۴ اکتبر ۱۹۷۷ میلادی) به کوشش و ابتکار کامران دیبا و با پشتیبانی فرح پهلوی، ملکهٔ همسر محمدرضا شاه پهلوی، در گوشهٔ غربی پارک لاله و در زمینی به مساحت ۵٬۰۰۰ مترمربع (بدون احتساب باغ تندیسها) و در کل ۸٬۵۰۰ مترمربع (با احتساب باغها) بنا شد. بنای این موزه توسط کامران دیبا و با الهام از بادگیرهای ایرانی طراحی شده است. در حال حاضر، این مؤسسه یکی از واحدهای معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
این موزه در خارج از ایران با عنوان «TMoCA» (برگرفته از سرواژگان عبارت «Tehran Museum of Contemporary Art») شناخته میشود.[۱]
در دههٔ ۱۹۷۰ میلادی، درآمدهای نفتیِ سرشار حکومت پادشاهی ایران اجازهٔ خرید آثار هنری معتبر بینالمللی را به ایران میداد. در این هنگام، خریدهای صورتگرفته توسط حکومت پهلوی و نیز نیاز هنرمندان نوگرای ایرانی به فضایی برای ارائهٔ آثار خود، منجر به شکلگیری ایدهٔ ساخت موزهٔ هنرهای معاصر تهران شد. اندک زمانی پس از گشایش موزه، رویداد انقلاب ۱۳۵۷ ایران و پس از آن جنگ ایران و عراق باعث شد تا سیاستهای نوگرای موزه تا سالها جای خود را به سیاستهای محافظهکارانه و همسو با «هنر متعهد» دهد. اما روی کار آمدن محمد خاتمی در ایران باعث بازتر شدن فضای سیاسی و اجتماعی کشور و در نتیجه فضای کار این موزه و نمایش دوبارهٔ آثار هنرمندان نوگرای غربی و ایرانی شد.
این موزه شامل جامعترین و مهمترین گنجینههای هنر مدرن از پس از جنگ جهانی دوم تا پیش از دههٔ ۱۹۸۰ میلادی در خارج از اروپا و آمریکای شمالی است که شامل کارهای مهمی از جنبشهای هیجاننمایی انتزاعی، پاپ آرت، مینیمالیسم، مفهومی، و فوتورئالیسم میشود. در گنجینهٔ دائمی موزه بیش از ۴۰۰۰ اثر ارزشمند از نخبگان هنرهای تجسمی ایران و جهان نگهداری میشود که نزدیک به ۴۰۰ عدد از آنها ارزش استثنایی دارند. ارزش آثار موزه در حدود ۲٫۵ میلیارد دلار برآورد میشود. بیشتر این آثار در دههٔ ۱۹۷۰ میلادی و با نظارت فرح پهلوی خریداری شدهاند؛ اما پس از انقلاب، بعضی از آثار ارزشمند موزه در زیرزمین آن انبار شدند و به نمایش درنیامدند. در سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵ میلادی)، برای نخستین بار، نمایشگاهی از گنجینهٔ موزه برگزار گردید که توجه علاقهمندان را به خود جلب نمود. از جمله آثار موزه میتوان به کارهای بسیار شاخصی از گوگَن، رُنوار، پیکاسو، ماگریت، ارنست، پولاک، وارهول، لُویت، و جاکومتی اشاره کرد. مجموعهٔ بسیار مهمی از هنر معاصر ایران نیز از جمله داراییهای این موزه است.
یکی از سرشناسترین موزههای شهر تهران است. این موزه در سال ۱۳۵۶ خورشیدی (۲۲ مهر برابر با ۱۴ اکتبر ۱۹۷۷ میلادی) به کوشش و ابتکار کامران دیبا و با پشتیبانی فرح پهلوی، ملکهٔ همسر محمدرضا شاه پهلوی، در گوشهٔ غربی پارک لاله و در زمینی به مساحت ۵٬۰۰۰ مترمربع (بدون احتساب باغ تندیسها) و در کل ۸٬۵۰۰ مترمربع (با احتساب باغها) بنا شد. بنای این موزه توسط کامران دیبا و با الهام از بادگیرهای ایرانی طراحی شده است. در حال حاضر، این مؤسسه یکی از واحدهای معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
این موزه در خارج از ایران با عنوان «TMoCA» (برگرفته از سرواژگان عبارت «Tehran Museum of Contemporary Art») شناخته میشود.[۱]
در دههٔ ۱۹۷۰ میلادی، درآمدهای نفتیِ سرشار حکومت پادشاهی ایران اجازهٔ خرید آثار هنری معتبر بینالمللی را به ایران میداد. در این هنگام، خریدهای صورتگرفته توسط حکومت پهلوی و نیز نیاز هنرمندان نوگرای ایرانی به فضایی برای ارائهٔ آثار خود، منجر به شکلگیری ایدهٔ ساخت موزهٔ هنرهای معاصر تهران شد. اندک زمانی پس از گشایش موزه، رویداد انقلاب ۱۳۵۷ ایران و پس از آن جنگ ایران و عراق باعث شد تا سیاستهای نوگرای موزه تا سالها جای خود را به سیاستهای محافظهکارانه و همسو با «هنر متعهد» دهد. اما روی کار آمدن محمد خاتمی در ایران باعث بازتر شدن فضای سیاسی و اجتماعی کشور و در نتیجه فضای کار این موزه و نمایش دوبارهٔ آثار هنرمندان نوگرای غربی و ایرانی شد.
این موزه شامل جامعترین و مهمترین گنجینههای هنر مدرن از پس از جنگ جهانی دوم تا پیش از دههٔ ۱۹۸۰ میلادی در خارج از اروپا و آمریکای شمالی است که شامل کارهای مهمی از جنبشهای هیجاننمایی انتزاعی، پاپ آرت، مینیمالیسم، مفهومی، و فوتورئالیسم میشود. در گنجینهٔ دائمی موزه بیش از ۴۰۰۰ اثر ارزشمند از نخبگان هنرهای تجسمی ایران و جهان نگهداری میشود که نزدیک به ۴۰۰ عدد از آنها ارزش استثنایی دارند. ارزش آثار موزه در حدود ۲٫۵ میلیارد دلار برآورد میشود. بیشتر این آثار در دههٔ ۱۹۷۰ میلادی و با نظارت فرح پهلوی خریداری شدهاند؛ اما پس از انقلاب، بعضی از آثار ارزشمند موزه در زیرزمین آن انبار شدند و به نمایش درنیامدند. در سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵ میلادی)، برای نخستین بار، نمایشگاهی از گنجینهٔ موزه برگزار گردید که توجه علاقهمندان را به خود جلب نمود. از جمله آثار موزه میتوان به کارهای بسیار شاخصی از گوگَن، رُنوار، پیکاسو، ماگریت، ارنست، پولاک، وارهول، لُویت، و جاکومتی اشاره کرد. مجموعهٔ بسیار مهمی از هنر معاصر ایران نیز از جمله داراییهای این موزه است.
دبیرستان البرز یا دبیرستان ماندگار البرز (پیشتر: کالج آمریکاییها، کالج البرز)، یکی از مراکز آموزشی معتبر و قدیمی شهر تهران است. این دبیرستان که از نخستین نمادهای آموزشی در ایران است در شمالغربی چهارراه کالج، کوچه البرز قرار دارد. دبیرستان البرز بعد از دارالفنون به عنوان یکی از نهادهای آموزشی پرافتخار مطرح است.[۳] این دبیرستان به خاطر نمای رشته کوه البرز در پس، البرز نام گرفته است.
قدمت آموزشی این دبیرستان به سال ۱۲۵۲ خورشیدی و تاسیس مدرسه آمریکاییها باز میگردد. این مدرسه ابتدایی در سال ۱۲۷۸ خورشیدی همزمان با مدیریت دکتر جردن به دبیرستان تبدیل گشت. این دبیرستان در سال ۱۳۰۱ خورشیدی به مکان کنونی خود در چهارراه کالج انتقال یافت و در آن زمان کالج آمریکاییها یا کالج البرز نامیده میشد. در سال ۱۳۱۹ خورشیدی همزمان با آغاز مدیریت ایرانیان بر آن، دبیرستان البرز نام گرفت. مساحت کل دبیرستان که بخشی از آن به دانشگاه صنعتی امیرکبیر اختصاص یافته ۴۵ هزار متر مربع است. این دبیرستان ۱۱ هزار مترمربع زیربنا و ۱۰ هزار متر مربع فضای سبز دارد. بنای اصلی این دبیرستان از نخستین آثار نیکلای مارکف، معمار تفلیسی است که آثار ماندگار زیادی در ایران دارد. ساختمان مرکزی البرز و ساختمان علوم این دبیرستان جزو آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاند.[۴] دبیرستان البرز به دلیل قدمت تاریخی و سوابق درخشان علمی، آموزشی و فرهنگی در شانزده اسفند سال ۱۳۸۵ توسط شورای عالی آموزش و پرورش جزو مدارس ماندگار ایران شناخته شد. در حال حاضر این دبیرستان از طریق آزمون ورودی دانشآموزان مستعد را پذیرش میکند.[۵]
بوستان جنگلی کوهسار در شمالباختر شهر تهران واقع شده است. این بوستان جنگلی که در دامنهٔ رشتهکوه البرز قرار دارد در منطقه ۵ شهرداری تهران واقع شده است. بوستان جنگلی یا کوهستانی کوهسار در شمالباختر محلهٔ شهران و شمال محلهٔ کن قرار دارد. راه دسترسی به این بوستان از طریق بزرگراه آبشناسان (ایرانپارس) ممکن است. همچنین در درون بوستان، جادهٔ ماشینرو نیز وجود دارد که از طریق آن میتوان به مناطق بالایی بوستان دسترسی داشت. چون این بوستان چندان در میان مردم، شناخته شده نیست، محلی خلوت و بی سروصدا است.
بوستان جنگلی پردیسان یکی از بوستانهای بزرگ و مشهور شهر تهران است. این بوستان در منطقه ۲ شهرداری تهران قرار دارد.
این بوستان که در شمال غربی تهران واقع شدهاست، از سمت شمال به بزرگراه همت و محله شهرک غرب، از شرق به بزرگراه شیخ فضلالله نوری، از غرب به مسیل رودخانه پونک و از سمت جنوب به بزرگراه حکیم و محله بلوار مرزداران محدود میشود. بزرگراه یادگار امام در راستای شمالی/جنوبی، این بوستان را به دو بخش تقسیم میکند که پیوند آنها به وسیله دو پل برقرار شدهاست.
از امکانات این بوستان میتوان به موزه تنوع زیستی، موزه آب و باغ وحش اشاره کرد. وجود موزه تنوع زیستی با انواع حیوانات و حشرات تاکسیدرمی شده، و بعضاً زنده، یکی دیگر از جذابیتهای این پارک جنگلی است. ساختمان سازمان حفاظت محیط زیست ایران نیز در قسمت جنوبی این بوستان قرار دارد.
به علت وجود چندین بزرگراه در اطراف پارک پردیسان، استقبال زیادی برای استفاده از این پارک پدید آمدهاست و بیشتر روزهای هفته و به ویژه روزهای تعطیل مردم برای استفاده از این پارک رهسپار شمال غرب تهران میشوند.
پارک جنگلی چیتگر از پارکهای جنگلی شهر تهران است که از شمال به زمینهای چیتگر، از جنوب به آزادراه تهران-کرج از غرب به آزادشهر و پیکانشهر و از شرق به منطقهٔ خرگوشدره محدود میشود. این پارک با ۹۵۰ هکتار زمین پردرخت از بزرگترین بوستانهای جنگلی استان تهران است.[۱][۲]
هدف از احداث این بوستان جنگلی که در آغاز مسیر وزیدن باد غربی به شهر تهران قرار گرفته، بالا بردن مقدار اکسیژن هوای تهران بودهاست. این پارک دارای یک پیست و مسیرهای دوچرخهسواری و امکانات اسکیتسواری است.[۲] همچنین ایستگاه مترو چیتگر مقابل درب شمارهٔ ۱ و ایستگاه مترو ایرانخودرو مقابل دربهای ۵ و ۷ قرار دارد.
دریاچه چیتگر در مجاورت این پارک جنگلی واقع شده است. محدوده شرقی به مساحت تقریبی ۲۵۳ هکتار است، محدوده غربی مساحتی معادل ۶۵۸ هکتار را به خود اختصاص داده است. حداقل ارتفاع پارک چیتگر از سطح دریا ۱۲۲۵ متر و حداکثر آن ۱۳۱۳ متر بوده و متوسط آن ۱۲۶۹ متر است. پوشش درختی پارک در مجموع مساحتی در حدود ۷۳۴ هکتار را در بر میگیرد و حدود ۵۳ درصد از آنها را گونههای سوزنی برگ مانند کاج الداریکا، سرو نقرهای و سرو خمرهای و حدود ۴۷٪ از درختان را ۹ گونه درختی پهنبرگ (از جمله اقاقیا، زبان گنجشک، نارون چتری، ارغوان، داغداغان، افرای زینتی، پلت، بلوط و ایلان) تشکیل میدهد
پارک جنگلی وردآورد یکی از پارکهای جنگلی استان تهران است که از نظر بزرگی در مرتبه دوم قرار دارد. این پارک در کوههای وردآورد و در کنار آزادراه ۲ قرار دارد. متأسفانه در سالهای اخیر با توجه به عبور بزرگراه همت از کنار پارک جنگلی وردآورد و افزایش شدیدارزش زمین در حوالی این بزرگراه بخشی از این پارک توسط شهرداری تخریب و در اختیار تعاونیهایی وابسته به شهرداری قرار گرفته است تا در آن ساخت و ساز صورت پذیرد.[۱] این پارک جنگلی در منطقه ۲۲ تهران قرار دارد و دارای وسعت ۱۰٬۴۵۸٬۰۰۰ مترمربع است.[۲]
این پارک جنگلی از شمال به بزرگراه شهید بابایی، از جنوب به شمس آباد، از شرق به بزرگراه شهید باقری ، باغ پرندگان، شهرک امید و از غرب به ده لویزان محدود می شود.
این پارک در ۱۳ کیلومتری مرکز شهر قرار دارد و بزرگترین فضای سبز شهر تهران به حساب می آید.
همچنین در بالای جنگل هتل دهکده شیان قرار دارد که مسافران زیادی را به خود جذب میکند.
زندگی واندیشه سیاسی امام خمینی
گرد آورنده: علی اکبر خاکی
instagram: gallerymazhabion
web :www.summer94.blogsky.com
برای دانلود بر روی عبارت دانلود کلیک کنید
سید علی خمینیمتولد 21فروردین ماه و کوچکترین فرزند سید احمد خمینی و داماد سید جواد شهرستانی است که خود داماد آیتالله سیستانی، از مراجع تقلید شیعهاست. او دارای یک فرزند پسر به نام محمد علی است .عمده سرشناسی وی به دلیل وجود تصویری از وی با سید روحالله خمینی در اواخر عمر او است.[۱] وی متولد سال ۱۳۶۴ و روحانی بوده و در حوزهٔ علمیهٔ قم مشغول تحصیل و تدریس است. وی اگرچه برای مناسبتهای گوناگون در نقاط مختلف کشور سخنرانی میکند اما کمتر از برادرانش به مسایل سیاسی داخل میشود. عمده سرشناسی وی به دلیل وجود تصویری از وی با روحالله خمینی در اواخر عمر و علاقهٔ وافر بنیانگذار جمهوری اسلامی به اوست به حدی که در نامهای در مورد سید علی نوشته: در صورت او نور و نور علی نور میبینم<صحیفهٔ امام جلد ۲۱ اهدای صحیفهٔ سجادیه به سید علی خمینی.[۲] برخی خبرگزاریها گزارش داده بود که علی خمینی حضور در تظاهرات حامیان حکومت جمهوری اسلامی در ۹ دی ۱۳۸۸ اعلام حمایت خود از حکومت جمهوری اسلامی ایران را اعلام کردهبود. همچنین در مراسم بزرگداشت این روز در ۹ دی ۱۳۸۹ با حضور مردم در مهدیه تهران انجام شده بود، از اعلام مواضع وی تقدیر شده و از وی به عنوان یادگار واقعی امام خمینی یاد شد.[۳] اما دفتر آیتالله خمینی حضور او در مراسمی در تهران در روز ۹ دی ۱۳۸۹ را تکذیب کردهاست. و اعلام کرد:«جناب آقای سید علی خمینی روز پنج شنبه نهم دی ماه ۱۳۸۹ در شهر مقدس قم بودهاند و مصاحبهای نیز با هیچ یک از رسانههای خبری نداشتهاند»
![]() |
||
شناسنامه | ||
---|---|---|
نام کامل | سید مصطفی مصطفوی[۱] ملقب به سید مصطفی خمینی |
|
زادروز | آذر ۱۳۰۹ | |
زادگاه | قم، ایران | |
تاریخ مرگ | ۱ آبان ۱۳۵۶ | |
محل مرگ | نجف، عراق | |
آرامگاه | حرم علی ابن ابیطالب | |
نام همسر | معصومه حائری یزدی[۲] | |
فرزندان | سید حسین خمینی سیده مریم خمینی |
|
دین | اسلام | |
مذهب | شیعه |
احمد خمینی و فرزندش یاسر
|
|
زادروز | ۲۴ اسفند ۱۳۲۴ قم |
درگذشت | ۲۵ اسفند ۱۳۷۳ تهران |
آرامگاه | آرامگاه روحالله خمینیبهشت زهرا تهران |
محل زندگی | تهران و قم |
ملیت | ایرانی |
نامهای دیگر | نام شناسنامهای: سید احمد مصطفوی با نام شناسنامهای سید احمد مصطفوی |
پیشه | سیاسی |
لقب | یادگار امام، مونس امام، فرزند انقلاب |
مذهب | شیعه |
همسر | فاطمه طباطبایی سلطانی |
فرزندان | حسن یاسر علی |
والدین | روحالله خمینی. خدیجه ثقفی |
احمد خمینی | |
---|---|
احمد خمینی و فرزندش یاسر
|
|
زادروز | ۲۴ اسفند ۱۳۲۴ قم |
درگذشت | ۲۵ اسفند ۱۳۷۳ تهران |
آرامگاه | آرامگاه روحالله خمینیبهشت زهرا تهران |
محل زندگی | تهران و قم |
ملیت | ایرانی |
نامهای دیگر | نام شناسنامهای: سید احمد مصطفوی با نام شناسنامهای سید احمد مصطفوی |
پیشه | سیاسی |
لقب | یادگار امام، مونس امام، فرزند انقلاب |
مذهب | شیعه |
همسر | فاطمه طباطبایی سلطانی |
فرزندان | حسن یاسر علی |
والدین | روحالله خمینی. خدیجه ثقفی |
شاه کوشید تا با دادن امتیازات بیشتر به مخالفان چون عفو ۲۶۱ زندانی دیگر، بیرون بردن نیروهای نظامی از دانشگاهها و وعده انتخابات آزاد، از شدت بحران بکاهد. او برای جلب نظر روحانیون، جعفر شریف امامی را به نخست وزیری تعیین کرد. در دوران تصدی دولت شریف امامی که «دولت آشتی ملی» نام گرفته بود، آزادی مطبوعات بیشتر شد و احزاب و تشکلهای سیاسی قدیمی به صحنه بازگشتند. همچنین تقویم شاهنشاهی لغو گردید، بیشتر روحانیون عالی رتبه از زندان آزاد شدند و ۵۷ قمارخانه تعطیل گشت. شریف امامی پس از توافق با رهبران میانه رو مخالفان، مانند سنجابی، بازرگان و فروهر، اجازه راهپیمایی عید فطر را صادر کرد و از آنان قول گرفت که از شعار دادن علیه شخص شاه و دعوت به تظاهرات بیشتر، خودداری کنند. در مراسم عید فطر تقریباً در همه شهرها شمار بسیاری از قشرها مختلف مردم شرکت کردند.[۱۱۴][۱۰۹] گرچه در روز عید فطر مشکلی پیش نیامد، طی سه روز پس از آن بحران شدت گرفت. خمینی در اعلامیه شب عید فطر خود، به عنوان وظیفهای برای همه مسلمانان، خواستار عدم سازش با شاه و ایستادگی در مقابل او تا زمان اخراجش از کشور شده بود. علیرغم فراخوان مخالفان میانهرو در خودداری از تظاهرات، شمار جمعیت تظاهرکننده بیشتر و بیشتر شد چنانکه در ۱۶ شهریور در تهران، بیش از نیم میلیون نفر به تظاهرات پرداختند و ضمن سر دادن شعار «حسین سرور ماست، خمینی رهبر ماست» و «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» برای نخستین بار خواستار برقراری حکومت جمهوری اسلامی شدند و خواسته مخالفان میانهرو مبنی بر اجرای قانون مشروطه، تحتالشعاع قرار گرفت. شاه برای حفظ تسلط خود بر اوضاع، کوشید تا قاطعانه عمل کند از اینرو با ممنوعیت تظاهرات خیابانی برای نخستین بار پس از سال ۱۳۴۲، در تهران و یازده شهر دیگر حکومت نظامی اعلام کرد. صبح روز بعد، جمعه ۱۷ شهریور، درگیریهای شدیدی در جنوب تهران رخ داد، کارگران ضمن سنگربندی در خیابان، به سوی کامیونهای ارتش کوکتول مولوتف پرتاب میکردند و در میدان ژاله، حدود پنج هزار نفر - اغلب دانشجو - که بسیاری از آنان از اعلام حکومت نظامی در سحرگاه آن روز خبر نداشتند، به صورت نشسته به تظاهرات پرداختند.
حضور فقرای شهری، نسبت به دیگر طبقات در تظاهرات این روز بسیار چشمگیر بود و برای پراکنده کردن مردم در محلههای پرجمعیت جنوب شهر از هلیکوپترهای جنگی استفاده شد. در میدان ژاله نیز کماندوها و تانکها به سوی جمعیت شلیک کردند. در شب همان روز، مقامات نظامی، شمار کشته شدگان را ۸۷ و شمار زخمیها را ۲۰۵ نفر اعلام کردند. اما مخالفان شمار کشتهها را بیش از ۴۰۰۰ نفر دانستند. (پس از انقلاب، در تحقیقات به عمل آمده، اما رسماً منتشر نشده توسط بنیاد شهید، تعداد کشتهشدگان شناسایی شده، ۸۸ نفر اعلام شد)[۱۱۵][۱۱۶][۷۰][۱۱۷]
در دهه نخست پس از کودتای ۲۸ مرداد، محمدرضا شاه آنچه را که پس از برکناری پدرش، رها شده بود، ادامه داد. او با شتاب هر چه تمامتر، سه ستون حافظ حکومت خویش، «ارتش»، «نظام حمایتی مالی دربار» و «دیوانسالاری» را گسترش داد و به یاری افزایش چشمگیر درآمد نفت، موفق شد تا رؤیای رضاشاه در خصوص ایجاد یک ساختار دولتی عظیم را، تحقق بخشد.[۱۸] شاه نخست رهبران کودتا را به مقامهای کلیدی گمارد، کمکهای مالی از آمریکا دریافت کرد و از همکاریهای فنی سازمان اطلاعات اسرائیل و آمریکا (موساد و سیا) و افبیآی پلیس آمریکا، برای تشکیل پلیس مخفی جدیدی در سال ۱۳۳۶، با عنوان ساواک (مخفف سازمان اطلاعات و امنیت کشور)، بهره برد.[۱۹][۲۰] اما در سالهای ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۲، اقتصاد ایران که مبتنی بر کشاورزی بود، با بحران شدیدی روبرو شد و ایران را به کمکهای خارجی محتاج کرد. دولت وقت آمریکا به ریاست جان اف کِندی، پرداخت وامهای آینده را به اجرای اصلاحات ارضی و لیبرالی که آنرا بهترین سد محافظ در برابر وقوع انقلاب کمونیستی میدانست، مشروط کرد. در نتیجه شاه، علی امینی شخص مورد اعتماد آمریکا را به مقام نخست وزیری رساند و وزیر کشاورزی امینی، حسن ارسنجانی، برنامه اصلاحات ارضی را با هدف از بین بردن اتکای ایران به کشاورزی و ایجاد طبقه کشاورزان مستقل به پیش برد.[۲۱][۲۲] هر چند اصلاحات ارضی از اقدامات دولت امینی بود، شاه پس از تعدیل آن، اصلاحات را ابتکار خود معرفی کرد و با بوق و کرنای تمام آنرا در منشور شش مادهای جنجال برانگیز خود موسوم به «انقلاب سفید» یا «انقلاب شاه و مردم» منظور نمود. پنج ماده دیگر آن شامل، ملی کردن جنگلها، فروش کارخانههای دولتی به بخش خصوصی، سهیم شدن کارگران در سود کارخانهها، اعطای حق رای به زنان و ایجاد «سپاه دانش» میشد.[۲۳]
طرحهای انقلاب سفید، با مخالفتهایی از سوی جبهه ملی و همچنین محافل مذهبی، روبرو شد. در فاصله کمتر از یک دهه پس از کودتا، روابط شاه و روحانیون، مسالمتآمیز بود، ولی اتخاذ این طرحها و همچنین به رسمیت شناختن دولت اسرائیل توسط حکومت وقت، بر این دوره کوتاه از روابط حسنه شاه و علما، مهر پایان گذاشت. در میان معترضان، چهره مخالف جدیدی به نام روحالله موسوی خمینی خود را در اذهان، مطرح ساخت. این روحانی مجتهد که در مدرسه معروف فیضیه قم به تدریس فلسفه و فقه میپرداخت، سخنرانیهای انتقادی خود را از سال ۱۳۴۱ آغاز کرده بود و در آن هنگام بیش از شصت سال داشت. خمینی ضمن دوری جستن از طرح موضوعاتی چون اصلاحات ارضی و حق رای زنان که موضوع اصلی مورد مخالفت دیگر روحانیون بود، به مسائلی میپرداخت که بیشتر، توده مردم را خشمگین میساخت و مرکز ثقل مخالفتش با شاه بر سر نفوذ آمریکا در ایران بود. اعتراضات که در خرداد ۱۳۴۲، در شهرهای بزرگ ایران به وقوع پیوست، با دستور شاه و توسط ارتش، با سرکوبی خونین پایان یافت. پس از قیام ۱۵ خرداد، رهبران جبههٔ ملی دستگیر و خمینی به ترکیه تبعید شد که پس از چندی از آنجا به عراق رفت
انقلاب ۱۳۵۷ ایران در بهمن ماه سال ۱۳۵۷ هجری خورشیدی با مشارکت طبقات مختلف مردم، بازاریان، احزاب سیاسی مخالف حکومت پهلوی، روشنفکران، دانشجویان و روحانیون شیعه در ایران انجام پذیرفت، و نظام پادشاهی این کشور را سرنگون، و زمینهٔ روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی، به رهبری روحانی شیعه، روحالله خمینی را فراهم کرد. تفکرات و شخصیتهای اسلامی، در این انقلاب ضدسلطنتی حضور برجستهای داشتند و خمینی آن را انقلاب اسلامی خواند.[۱] این انقلاب، با نام انقلاب بهمن ۵۷ نیز شناخته میشود.
پس از کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲، محمدرضا شاه به تثبیت قدرت خود پرداخت و طرحهای جنجالبرانگیز موسوم به انقلاب سفید که محور اصلی آن را اصلاحات ارضی تشکیل میداد، به اجرا گذاشت. اجرای این طرحها و افزایش چند برابری درآمدهای نفتی، موجب توسعه اقتصادی و دگرگونی ساختار اجتماعی ایران و در عین حال افزایش اختلاف طبقاتی و تنشهای اجتماعی در دهههای ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ گشت. شاه با معطوف کردن اقدامات امنیتی و اطلاعاتی خویش بر سرکوب طبقه متوسط جدید و احزاب سکولار، خود را در مقابل روحانیون و تفکرات مبارز جدید اسلامی آسیپپذیر ساخت. اصلاحات او و نیز جانبداری وی از دولتهای آمریکا و اسرائیل، با مخالفت روحانیون به ویژه خمینی روبرو شد. در این دوران شماری از روشنفکران ایران (از همه مهمتر علی شریعتی) بر احیای تفکر سیاسی شیعه تأثیری عمیق نهاده و تفسیری انقلابی از شیعه را به عنوان یک ایدئولوژی رهاییساز، در اذهان مردم به ویژه محصلان و دانشجویان به جای گذاشتند. خمینی نیز در سالهای تبعید خود، هر چند خواهان ایجاد یک حکومت اسلامی به رهبری فقها به جای سلطنت موروثی بود، بیشتر به طرح نقطه ضعفهای رژیم و مسائلی میپرداخت که موجب نارضایتی توده مردم مسلمان ایران میشد. در این دوران همچنین شماری سازمانهای چریکی مارکسیست و اسلامگرا شکل گرفتند که به مبارزه مسلحانه با رژیم اعتقاد داشتند. نهایتاً با سیاستهای نادرست حزب دولتی رستاخیز در خصوص بازار و مذهب در اواسط دهه ۱۳۵۰، بازاریان و روحانیون محافظه کار و غیر سیاسی نیز به عنوان دو متحد تاریخی، به صفوف مخالفان پیوستند.
تنشها و نارضایتیهای مذکور، با بازتر شدن فضای سیاسی در سال ۱۳۵۶ که به دلیل فشارهای دولت آمریکا و نهادهای مدافع حقوق بشر صورت پذیرفته بود، از پاییز و زمستان همان سال، به صورت تظاهرات خیابانی خود را نشان داد. معترضان برای برگزاری راهپیمایی، از سنتهای شیعی چون مراسم چهلم جانباختگان اعتراضات، استفاده سیاسی به عمل آوردند.[۲][۳][۴] رویدادهایی چون فاجعه آتشسوزی سینما رکس آبادان، کشتار معترضان در تعدادی از تظاهراتها (از جمله در واقعه جمعه سیاه در شهریورماه)، و امتیازهای دیرهنگام شاه به مخالفان، موجب تشدید اعتراضات و از دست رفتن امکان مصالحه شد.[۵] رکود اقتصادی به وقوع اعتصابات گسترده و پیوستن طبقه کارگر به تظاهراتها و در نتیجه فلج شدن اقتصاد کشور انجامید. با پیوستن کارگران و همچنین تهیدستان شهری به تظاهراتها، دامنه اعتراضات از دهها هزار نفر به صدها هزار و حتی میلیونها تن رسید.[۶] سرانجام با خروج شاه از کشور، عدم موفقیت دولت نخست وزیر ملیگرا شاپور بختیار، دو روز نبرد مسلحانه سازمانهای چریکی و هزاران داوطلب مسلح با گارد شاهنشاهی و اعلام بیطرفی ارتش در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، انقلاب به پیروزی رسید.[۷][۸] متعاقب آن، نظام «جمهوری اسلامی» در قالب حکومتی دینی برپایهٔ تفسیر خاصی از شیعه به نام ولی فقیه جایگزین نظام پیشین گردید
هر ساله در طول دهه فجر مراسم و یادبودهای زیادی توسط طرفداران نظام جمهوری اسلامی ایران انجام میگیرد. همچنین در سازمانها، ادارات دولتی اقدام به برگزاری سمینارها و همایشها میشود. صدا و سیمای ایران نیز غالباً به پخش نماهنگها و تصاویر مربوط به روزهای مبارزات و تظاهرات میپردازد.
همچنین جشنواره فجر که بزرگترین جشنواره دولتی فیلم، تئاتر و موسیقی ایران است معمولاً در طول دهه فجر برگزار میشود.
در روز ۱۲ بهمن زنگ مدارس به مناسبت سالگرد ورود هواپیمای خمینی به ایران، در ساعت ۹ و ۲۷ دقیقه نواخته میشود. در روز ۲۲ بهمن، آخرین روز از دهه فجر نیز که به عنوان تعطیل رسمی در تقویم رسمی ایران ثبت شدهاست، راهپیمایی حامیان حکومت ایران در شهرهای مختلف ایران برگزار میشود.