صفحه رسمی علی اکبر خاکی

خلیج فارس «. نام بین المللی :
خلیج فارس Persian Gulf نام تاریخی دریای پارس - پرسیکون کاای تاس- سینوس پرسیکوس موقعیت جغرافیایی جنوب غربی آسیا، منطقه خاورمیانه نوع(اقیانوس‌شناسی) خلیج مساحت ۲۵۱٬۰۰۰ کیلومتر مربع منطقه اقیانوس هند سرچشمه نخستین دریای عمان ژرفای بیشینه ۹۰ متر ژرفای میانگین ۵۰ متر درازای بیشینه ۹۸۹ کیلومتر کشورهای ساحلی ایرانعمانامارات متحده عربیعربستانقطربحرینکویتعراق منابع مهم منابع سرشار نفت و گاز نام خلیج فارس است به زبان لاتین قدیمی: Sinus Persicus امروزه:Sinus Persici در نقشه آورده شده‌است.
خلیج فارس (یا شاخاب پارس) آبراهی است که در امتداد دریای عمان و در میان ایران و شبه جزیره عربستان قرار دارد. مساحت آن ۲۳۷٬۴۷۳ کیلومتر مربع است،[۱] و پس از خلیج مکزیک و خلیج هودسن سومین خلیج بزرگ جهان بشمار می‌آید. خلیج فارس از شرق از طریق تنگه هرمز و دریای عمان به اقیانوس هند و دریای عرب راه دارد، و از غرب به دلتای رودخانه اروندرود، که حاصل پیوند دو رودخانهٔ دجله و فرات و پیوستن رود کارون به آن است، ختم می‌شود.[۲] کشورهای ایران، عمان، عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین در کناره خلیج فارس هستند. در این میان سواحل شمالی خلیج‌فارس تماماً در جغرافیای سیاسی ایران قرار دارند.[۳] به سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز در خلیج فارس و سواحل آن، این آبراهه در سطح بین‌المللی، منطقه‌ای مهم و راهبردی بشمار می‌آید. نام تاریخی این خلیج، در زبان‌های گوناگون، ترجمه عبارت «خلیج فارس» یا «دریای پارس» بوده‌است. همچنین در تمام سازمان‌های بین‌المللی نام رسمی این خلیج، «خلیج فارس» است اما برخی از کشورهای عربی آن را خلیج عربی یا به سادگی، خلیج می‌نامند.[۴] سازمان آب‌نگاری بین‌المللی از نام «خلیج ایران» برای این خلیج استفاده می‌کند.[۵] تاریخچه پیدایش خلیج فارس زمین شناسان معتقدند که در حدود پانصدهزار سال پیش، صورت نخستین خلیج فارس در کنار دشت‌های جنوبی ایران تشکیل شد و به مرور زمان، بر اثر تغییر و تحول در ساختار درونی و بیرونی زمین، شکل ثابت کنونی خود را یافت. خلیج فارس در آغاز، بسیار پهناور بوده به طوری که تا اواخر دوره سوم زمین شناسی بیشتر جلگه‌های برازجان، بهبهان و خوزستان ایران تا کوه‌های زاگرس در زیر آب بوده‌اند.[۶] ویژگی‌های جغرافیایی خلیج فارس جغرافیای مکانی خلیج فارس خلیج فارس در ۲۴ تا ۳۰ درجه و ۳۰ دقیقه عرض شمالی و ۴۸ تا ۵۶ درجه و ۲۵ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد. این خلیج توسط تنگه هرمز به دریای عمان و از طریق آن به دریاهای آزاد مرتبط است. از بین کشورهای همسایه خلیج فارس، کشور ایران بیشترین مرز آبی مشترک را با خلیج فارس دارا می‌باشد. طول مرز آبی کشور ایران با خلیج فارس، با احتساب جزایر در حدود ۱۸۰۰ کیلومتر و بدون احتساب جزایر در حدود ۱۴۰۰ کیلومتر می‌باشد.[۷] طول خلیج فارس از تنگه هرمز تا آخرین نقطه پیشروی آن در جهت غرب در حدود ۸۰۵ کیلومتر است.عریض ترین بخش خلیج فارس ۱۸۰ مایل (۲۹۰ km) می‌باشد. عمیق ترین نقطه خلیج فارس با عمق ۹۳ متر در ۱۵ کیلومتری تنب بزرگ و کم عمق ترین نقطه آن با عمقی بین ۱۰ تا ۳۰ متر در سمت غرب می‌باشد. همچنین جزایر متعددی در خلیج فارس وجود دارند. محدوده رسمی و بین المللی مرزهای آبی خلیج فارس بر اساس اعلام سازمان آبنگاری بین المللی :[۸] محدوده شمال شرقی دریای عمان". خط Ràs Limah (25°57'N) شبه جزیره عربی and Ràs al Kuh (25°48'N) ساحل ایران [۲] زمین شناسی منطقه خلیج فارس از دیدگاه زمین شناسی، خلیج فارس فرونشست زمین ساختی کم ژرفایی است که دوره ترشیری پیش در حاشیه جنوبی رشته کوه زاگرس تشکیل شده‌است. در واقع این دریا بازمانده گودال بزرگی است که از دوران گذشته زمین شناختی تحت تاثیر فشار ناشی از آتش فشان‌های فلات ایران بوده و پایداری فلات عربستان در مقابل این واکنش‌های تکتونیکی سبب ایجاد و توسعه پهنا-ژرفای آن شده‌است. شدیدترین چین خوردگی‌های دوران پلیو پلیستوسن، کرانه‌های شمالی خلیج فارس (زاگرس) را چین داده‌است. میزان این چین خوردگی‌ها که در خشکی‌های کشور ایران شدید است با شیب‌های کمتر به طرف دریا ادامه پیدا می‌کند به طوری که در دریا این شیب به ۱۰ تا ۲۰ درجه می‌رسد. محور اصلی خلیج فارس نیز یکی از پیامدهای زمین ساختی پدیده چین خوردگی زاگرس است که در دوران پلیو پلیستوسن شکل گرفته‌است. در پایان دوره پلیوسن، سطح دریا احتمالا ۱۵۰ متر بالاتر از سطح کنونی بوده‌است. این سطح در حدود ۱۰۰، ۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح و به تدریج به سطح کنونی رسیده‌است که آثار آن به صورت پادگانه‌های دریایی و سخا، در کرانه‌های جنوبی خلیج فارس بر جای مانده‌است.[۹][۱۰] زمین ریخت شناسی خلیج فارس از نظر ریخت شناسی، خلیج فارس نامتقارن بوده و شیب سواحل جنوبی آن ملایم تر از شیب سواحل شمالی است. کرانه جنوبی خلیج فارس، به ویژه در شرق شبه جزیره قطر، منطقه وسیع و کم عمقی است (۱۰ تا ۲۰ متر) که بطور عمده با ریخت شناسی بست، محیط تبخیری و منطقه جزر و مدی مشخص است.خلیج فارس از رسوبات سخت و بلند با اشکال خطی ساخته شده و با واسطه یک دشت ساحلی باریک با دریا در ارتباط است. جزایر ایرانی خلیج فارس بصورت پشته‌های کشیده و موازی ساحل که در واقع دنباله رشته کوه زاگرس هستند که بر اثر بالا آمدن آب بشکل جزیره درآمده‌اند مانند قشم و کیش و یا اینکه کم و بیش دایره‌ای شکل هستند مانند هرمز و ابوموسی که گنبدهای نمکی سری هرمز هستند. سطح جزایر خلیج فارس از رسوبات تخریبی و مارن تشکیل شده‌است که کم و بیش صدف دارند. خاک این جزایر عمدتا شور یا حاوی گچ است که در نتیجه رشد گیاهان را به گونه‌های خاص محدود می‌کند. شکل ساحلی خلیج فارس در مجاورت ایران از نوع طولی است که موازی با محور ارتفاعات مجاور است که گاهی تراکم آبرفت‌ها فاصله زیادی بین خط ساحل و ارتفاعات زاگرس ایجاد کرده مانند جلگه بوشهر، و گاهی دامنه تاقدیس‌ها در خط ساحلی قرار گرفته‌اند مانند غرب خور موج.[۱۱][۱۲] اقلیم شناسی خلیج فارس آب و هوای خلیج فارس خشک و نیمه استوایی است. در تابستان دما گاهی تا ۵۰ درجه سانتی گراد می‌رسد و میزان تبخیر بیشتر از میزان آب‌های وارده می‌شود. در زمستان دما تا ۳ درجه سانتی گراد هم گزارش شده‌است. در عین شوری زیاد آب خلیج فارس، ۲۰۰ چشمه آب شیرین در کف و ۲۵ چشمه آب کاملا شیرین در سواحل آن جریان دارند که منشا همگی آن‌ها از کوه‌های زاگرس در ایران است. آب‌های شیرینی که وارد خلیج فارس می‌شوند عمدتا محدود به روان آب‌های کوه‌های زاگرس در ایران و کوه‌های ترکیه و عراق است. رودخانه‌های اروند، کارون، جراحی، مند، دالکی و میناب بزرگترین و پرآب ترین رودخانه‌هایی هستند که به خلیج فارس می‌ریزند که بیشتر سرچشمه‌های آن‌ها در کوه‌های زاگرس قرار دارند. در کرانه جنوبی آب‌های ورودی به خلیج فارس بسیار کم است که موجب بالا بودن رسوبات کربناتی در این بخش شده‌است. به دلیل محصور بودن، اثر اقیانوس بر خلیج فارس بسیار ناچیز است و به همین علت سرعت جریان‌های زیرین و افقی آن بسیار کم و در حدود ۱۰ سانتی متر در ثانیه‌است. شوری بیشتر خلیج فارس نسبت به اقیانوس موجب پیدایش جریان آبی از اقیانوس هند به خلیج فارس می‌شود که به موازات ساحل ایران و در جهت پادساعتگرد است. جریان ذکر شده با کاهش دما و شوری همراه است به طوری که در تنگه هرمز مقدار نمک ۳۶,۶ گرم در لیتر و در انتهای شمال غربی و در دهانه کارون در حدود ۴۰ گرم در لیتر است. میزان بارندگی در سواحل جنوبی کمتر از ۵ سانتی متر در سال و در سواحل شمالی بین ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر در سال است.[۱۳][۱۴] جغرافیای تاریخی خلیج فارس نام خلیج فارس بدون هیچ تردیدی نام درست جغرافیایی آن در طول تاریخ خلیج فارس است.سر ریچارد دالتون. [۱۵] در اسناد به جا مانده از بسیاری از تمدن‌های گذشته اینگونه بیان شده که سرزمینهای جنوب خلیج فارس که شامل قطر، شمال عمان، امارت متحده عربی، شرق عربستان و کویت می‌شده به ایران تعلق داشته‌اند و بنا بر این این خلیج فارس جزو آبهای داخلی ایران به حساب می‌آمده و به همین علت یونانیان به آن سینوس پریسیکوس گفته‌اند.[۱۵] چارلز بلگریو نماینده و کارگذار دولت بریتانیا در خلیج فارس، در سال ۱۹۳۵ نامه‌ای به دولت مطبوعش می‌نویسد و در آن ذکر می‌کند: «اکنون که تمام صفحات جنوبی خلیج فارس را عربی کرده‌ایم، خوب است نامش را هم عوض کنیم» ولی انگلستان که آن زمان بر سر نفت با ایران اختلاف داشت، این پیشنهاد را برای جلوگیری از تیره‌تر شدن روابط با تهران، نپذیرفت.[۱۵] کهن‌ترین نام جغرافیایی که از خلیج فارس وجود دارد نارمَرتو (narmarratu) است که در کتیبه‌های آشوری بر جای مانده‌است و به معنای رود تلخ است.[۱۶] فلاویوس آریانوس در سدهٔ دوم میلادی در آثار خود خلیج فارس را پرسیکون کاای تاس که خلیج فارس معنا می‌دهد استفاده کرده‌است.[۱۷] جغرافی دانان و تاریخ نگاران عرب اسلامی دوره آغازین اسلام، همچون طبری، مسعودی و یعقوبی به اتفاق در کتب خطی به جای مانده از خود اذعان دارند که تمامی نواحی خلیج پارس در دوره‌های پیش از اسلام به ایران تعلق داشته‌است. استخری در مسالک و ممالک و «ابن حوقل بغدادی» در کتاب خود «صورة العرض» که در سال ۱۹۹۳. م در لندن به زبان انگلیسی به چاپ رسید، عنوان می‌کند که: «همان طور که بارها گفته شد، دریای پارس دریایی است از اقیانوس احاطه کننده جهان که در اطراف چین از آن منشعب می‌شود؛این دریا از سرزمین‌های سند(هند) و کرمان تا فارس ادامه می‌یابد و در میان همه سرزمین‌ها به نام پارس خوانده می‌شود، زیرا پارس ا ز همه کشورها پیشرفته تر است و شاهان آن محکم ترین کنترل (حاکمیت) را در دوران کهن داشته‌اند و حتی اکنون نیز تمامی کرانه‌های دور و نزدیک این دریا و همه سرزمین‌های پارس و دیگر را تحت کنترل دارند».[۱۸][۱۹] تا پیش از دهه ۶۰ قرن بیستم میلادی، کشورهای عربی از عبارت خلیج فارس در مکاتبات رسمی خود استفاده می‌کردند.[۲۰][۲۱] در سال‌های اخیر و به ویژه از دههٔ شصت میلادی به این سو، نام جعلی خلیج عربی نیز در برخی منابع تحت حمایت بیشینهٔ دولت‌های عربی و گاه غیر عربی به گونه‌ای فزاینده در حال رقابت با نام خلیج فارس است، این امر خشم ایرانیان سراسر جهان را برانگیخته و باعث پدیداری نام «خلیج همیشه فارس» یا «خلیج همیشگی فارس» از سوی ایرانیان گشته‌است. تا کنون کارهایی برای مقابله با این جعلی سازی صورت گرفته از جمله صادر شدن دو رهنمود در دبیرخانه سازمان ملل متحد در زمان حکومت «محمد رضا شاه پهلوی» برای پاسداری از نام خلیج فارس یا Persian Gulf و یا برگزاری جام خلیج فارس و چندین نام گذاری و تهیهٔ نقشه و اسناد و کتب جغرافیایی در حال حاضر با نام درست. سازمان جغرافیایی بریتانیا و آمریکا نام خلیج فارس را سیاست رسمی کشورهای خوددانسته‌اند.[۲۲] روز ملی خلیج فارس یکی از اقدامات دولت برای پاسداری از میراث معنوی و فرهنگی خلیج فارس رسمیت دادن به روز ملی خلیج فارس(که قبلا توسط وبلاگ نویسان در سایتهای آنلاین انجام شده بود)در تقویم رسمی کشور بود. . ایر pars sea جزایر خلیج فارس جزایر زیادی در خلیج فارس وجود دارند که برخی از آن‌ها از اهمیت کم و برخی از اهمیت بالایی برخوردارند. جزایر مهم خلیج فارس عبارت‌اند از: قشم، بحرین، کیش، خارک، ابوموسی، تنب بزرگ، تنب کوچک و لاوان که تمامی آنها به جز قسمتی ازبحرین به ایران تعلق دارد. جزایر ایرانی خلیج فارس کشتی یونانی در آب‌های ساحلی جزیره کیش در خلیج فارس از میان جزایر خلیج فارس بیش از ۳۰ جزیره مسکونی و غیر مسکونی آن متعلق به کشور ایران است. برخی از این جزایر به علت برکشند و فروکشند در زیر آب قرار می‌گیرند و غیر مسکونی هستند. جزایر غیر مسکونی خلیج فارس به عنوان زیستگاه مرجان‌های دریایی، محل تخمگذاری پرستوهای دریایی و لاک پشت‌ها و همچنین زیستگاه انواع پرندگان مهاجر از اهمیت ویژه جهانی برخوردار است.[۲۴][۲۵][۲۶] جزایری که در استان هرمزگان ایران قرار دارند: جزیره کیش - جزیره قشم - جزیره تنب بزرگ - جزیره تنب کوچک - جزیره ابوموسی - جزیره لاوان - جزیره شتور - جزیره هندرابی - جزیره فرور بزرگ - جزیره فرور کوچک - جزیره سیری - جزیره لارک - جزیره ناز - جزیره هرمز - جزیره هنگام جزایری که در استان بوشهر ایران قرار دارند:[۲۷][۲۸][۲۹] جزیره خارک - جزیره خارکو - جزیره عباسک - جزیره میر مهنا - جزیره فارسی - جزیره نخیلو - جزیره تهمادو - جزیره گرم - جزیره ام الکرم - جزیره شیخ الکرامه - جزیره شیف - جزیره متاف - جزیره مرغی - جزیره چراغی - جزیره ام سیله - جزیره سه‌دندون - جزیره مولیات جزایری که در استان خوزستان ایران قرار دارند: جزیره مینو - جزیره خور موسی - جزیره بونه - جزیره دارا - جزیره قبر ناخدا اهمیت خلیج فارس خلیج فارس در واقع محور ارتباط بین اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی است. از نظر راهبردی در منطقه خاور میانه، به عنوان بزرگ ترین و مهم ترین مرکز ارتباطی بین این سه قاره‌است و بخشی از یک سیستم ارتباطی شامل اقیانوس اطلس، دریای مدیترانه، دریای سرخ و اقیانوس هند می‌باشد. به همین دلیل از دیرباز مورد توجه قدرت‌های جهانی و همچنین بازرگانان و تجار دنیا بوده‌است. همچنین این منطقه منبع مهم انرژی جهان می‌باشد. در مجموع خلیج فارس از نظر جغرافیای سیاسی، استراتژیک، انرژی و تاریخ و تمدن یک پهنه آبی مهم و حساس در دنیا محسوب می‌شود.[۳۰][۳۱] اهمیت اقتصادی خلیج فارس افق خلیج فارس در منطقه پارس جنوبی بزرگترین عامل اهمیت خلیج فارس وجود معادن سرشار نفت و گاز در کف بستر و سواحل آن است به طوری که این منطقه را «مخزن نفت جهان» نام نهاده‌اند. خلیج فارس مسیر انتقال نفت کشورهای ایران، عراق، کویت، عربستان و امارات متحده عربی است، و به همین سبب، منطقه‌ای مهم و راهبردی به شمار می‌آید. در حدود ۳۰ درصد نفت جهان از منطقه خلیج فارس تامین می‌شود[۳۲] که این مقدار گاهی افزایش و گاهی کاهش می‌یابد. نفت تولید شده در حوزه خلیج فارس باید از طریق این پهنه آبی و از راه تنگه هرمز به سایر نقاط جهان حمل شود.[۳۳] خلیج فارس از نظر ذخایر نفتی در مقایسه با سایر نقاط جهان دارای مزایای زیادی مانند سهولت استخراج، هزینه پایین تولید، مازاد ظرفیت تولید، کیفیت بالای نفت خام منطقه، سهولت حمل و نقل، توان بالای تولید چاه‌ها و امکان کشف ذخایر جدید نفتی وسیع در منطقه می‌باشد. طبق آخرین برآوردهای انجام شده حوزه خلیج فارس در حدود ۷۳۰ میلیارد بشکه ذخیره نفت اثبات شده و بیش از ۷۰ تریلیون مترمکعب گاز طبیعی را در خود جای داده‌است.[۳۴][۳۵] همچنین بندرهای مهمی در حاشیه خلیج فارس وجود دارد که از آنها می‌توان بندرعباس، بوشهر، بندرلنگه، کیش، خرمشهر و بندر ماهشهر در ایران، و شارجه، دوبی و ابوظبی را در امارات متحده عربی و بندر بصره و فاو در عراق را نام برد. اهمیت نظامی-راهبردی خلیج فارس از منظر نظامی، وجود پایگاه‌های نظامی متعدد اعم از دریایی، هوایی و زمینی در منطقه خلیج فارس که عمدتا متعلق به کشورهای آمریکا و انگلستان هستند و همچنین حضور ناو‌های جنگی کشورهای غربی بخصوص آمریکا در آب‌های خلیج فارس، اهمیت نظامی و راهبردی خلیج فارس را نمایان می‌سازد. جنگ نفت‌کش‌ها که در جریان جنگ ایران و عراق رخ داد یکی از عوامل حضور نظامی کشورهای غربی به ویژه آمریکا در خلیج فارس شد. اهمیت نظامی-راهبردی خلیج فارس به طور ویژه در جریان جنگ ایران و عراق، جنگ خلیج فارس و جنگ عراق آشکار شد.[۳۶] پیشینه دریانوردی در خلیج فارس پیشینه دریانوردی در خلیج فارس به گذشته‌های بسیار دور، دست کم دو هزار سال پیش از میلاد، باز می‌گردد. مردمان تمدن‌هایی مانند سومر، آکاد، ایلام مسیر خود بین میان‌رودان و موهنجودارو در دره سند را از طریق این پهنه آبی می‌پیمودند. بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که فنیقی‌ها، نخست در جزیره‌ها و سرزمین‌های پیرامون خلیج فارس زندگی و دریانوردی می‌کردند. در دوره هخامنشیان، داریوش اول از دریانوردان برجسته ایرانی، فینیقی و ساتراپ‌های یونانی نشین امپراتوری پارس خواست تا برای کشف یرزمین‌های جدید به دریانوردی بپردازند که در نتیجه شناخت ایرانیان نسبت به خلیج فارس بیشتر شد. در یکی از کهن ترین اسناد پیرامون دریانوردی در خلیج فارس که به سده چهارم پیش از میلاد مربوط می‌شود، دریانوردی به نام نیارخوس (نئارخوس) در یازدهمین سال فرمان روایی اسکندر مقدونی و به دستور او سفر دریایی خود را آغاز کرد و در این سفر از دهانه رود سند به دهانه تنگه هرمز رفته و پس از عبور از خلیج فارس در ساحل رود کارون لنگر انداخت. او که در این سفر چند دریانورد ایرانی ازجمله بگیوس پسر فرناکه، هیدارس بلوچ و مازان قشمی نیز او را همراهی می‌کردند، سفرنامه‌ای از سفر ۱۴۶ روزه خود نوشت که چکیده‌ای از آن باقی مانده‌است. او در سفرنامه خود به فانوس‌های دریایی بزرگ و شگفت انگیز در خلیج فارس اشاره می‌کند.[۳۷] منابع غذایی خلیج فارس بیش از ۱۵۰ نوع ماهی متفاوت در خلیج فارس یافت می‌شود. بیشتر آبزیان خلیج فارس بجز چند مورد که وارد آبهای کارون، بهمن شیر و اروند می‌شوند مابقی در آب‌های شور زندگی کرده و در همان جا تخم ریزی و تولید مثل می‌کنند. از مهمترین انواع ماهی‌های تجاری خلیج فارس می‌توان به زبیده، حلوا سفید، قباد، شیر ماهی، شانک، سنگسر، پیش ماهی، هامور، سیکین، کارفه، طوطی، حلوا سیاه، شوریده، خبور، کفشک، سرخو، خابور و سبور اشاره کرد. از دیگر محصولات غذایی باارزش خلیج فارس می‌توان به میگو اشاره کرد. انواع صدف‌های خوراکی نیز در برخی سواحل مانند ساحل بندرعباس و ساحل گشه(ساحل صدف) در بندر لنگه و همچنین در اطراف بعضی جزایر مانند هرمز، قشم و لارک یافت می‌شوند که بازار عمده آن کشورهای اروپایی است.[۳۸] محیط زیست خلیج فارس پستاندار دریایی به نام داگونگ به همراه فرزندش در ساحل کم عمق خلیج فارس خلیج فارس یکی از بزرگ ترین پناهگاه‌های موجودات دریایی مانند مرجان‌ها، ماهی‌های تزئینی کوچک، ماهی‌های خوراکی و غیر خوراکی، صدف‌ها، حلزون‌ها، نرم تنان، شقایق‌های دریایی، اسفنج‌های دریایی، عروس‌های دریایی، لاک پشت‌ها، دلفین‌ها، کوسه ماهی‌ها و بسیاری از موجودات دریایی دیگر می‌باشد. متخصصان محیط زیست به دلیل نبود کارشناس و متخصص ویژه، هزینه‌های پژوهشی بالا و فقدان دانش کافی، گونه‌های مختلف جانوری پستاندار در خلیج فارس را در معرض خطر و آسیب می‌بینند. خشکسالی و عدم ورود مواد مغذی به آب، موجب کوچک ماندن و عدم رشد کافی برخی از آبزیان خلیج فارس شده‌است.[۳۹][۴۰] لاک پشت‌های خلیج فارس ۵ گونه از ۸ گونه لاک پشت‌های موجود در جهان در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان زندگی می‌کنند که ۲ گونه لاک پشت عقابی و لاک پشت سبز در سواحل و جزایر ایران تخم گذاری می‌کنند. این دو لاک پشت در سواحل جزایری چون هرمز، لارک، قشم، فارور و بنی فارور و مکان‌های کم عمق ساحلی سکونت دارند و عمده مکان‌های تخم ریزی آن‌ها در جزایر هرمز، هنگام، فرور، شیدور، لاوان، کیش، نخیلو و ام الگرم گزارش شده‌است. وارد شدن نفت به آب‌های خلیج فارس می‌تواند باعث ایجاد مسمویت در این لاک پشت‌ها شود. همچنین فعالیت‌های صیادی، وجود زباله، فاضلاب‌ها، تردد شناورها، انفجارات جهت اکتشاف معادن و آلودگی حرارتی تهدیداتی برای زندگی آن‌ها محسوب می‌شوند.[۴۱] دلفین‌ها و نهنگ‌های خلیج فارس دلفین‌های سواحل جنوبی ایران، در اطراف جزیره هنگام دلفین‌ها و نهنگ‌ها از جمله پستانداران آبی هستند که در خلیج فارس و دریای عمان زندگی می‌کنند. دلفین‌هایی با نام پورپویز و همچنین دلفین‌های بینی بطری در جنوب جزیره قشم و در جوار جزیره‌های هنگام، سالارک و هرمز زندگی می‌کنند که در معرض مخاطرات گوناگون هستند. نبود تحقیقات کافی و نبود متخصص زبده باعث کاهش تعداد دلفین‌های گوژپشت و نهنگ‌های خاکستری شده‌است. برخورد دلفین‌ها و نهنگ‌ها با شناورها و پروانه موتور قایق‌ها و همین طور آلودگی برخی از نقاط آب‌های خلیج فارس به آلاینده‌های نفتی و شیمیایی زندگی این پستانداران را تهدید می‌کند. طبق برخی گزارش‌ها نهنگ خلیج فارس در معرض خطر انقراض قرار دارد.[۴۲][۴۳] کوسه‌های خلیج فارس ۷ گونه از کوسه‌ها در آب‌های خلیج فارس زندگی می‌کنند که از میان آن‌ها می‌توان به کوسه ماهی درنده، کوسه گربه ماهی، نهنگ کوسه یا کوسه کر، کوسه سرچکشی، کوسه ماهی شکاری و کوسه ماهی گورخری اشاره کرد. به دلیل گرانی قیمت کوسه در مقایسه با دیگر ماهیان خلیج فارس، صید بی رویه این آبزی در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری یافته‌است و نسل آن‌ها را در معرض انقراض قرار داده‌است. از آنجایی که اغلب گونه‌های کوسه ساکن خلیج فارس زنده زا هستند، نمی‌توان برنامه‌های مناسبی برای احیای نسل ان‌ها به روش پرورشی انجام داد. همچنین این کوسه‌ها در زمان زاد و ولد به سوی اب‌های با عمق کمتر (که کمینه دما را برای بچه‌های انان فراهم می‌کند) می‌آیند، افزایش تخریب مناطق ساحلی خطری دیگر برای تداوم نسل آن‌ها به حساب می‌آید.[۴۴] آلودگی محیط زیست خلیج فارس در دهه‌های گذشته آلودگی زیست محیطی یکی از چالش‌های مهم در این پهنه آبی بوده‌است. از آن جایی که ۶۰ درصد از ذخایر نفت جهان در خلیج فارس است، احداث سکو‌های نفتی و مجتمع‌ها و پالایشگاه‌ها در اطراف خلیج فارس و ورود نفت، مواد شیمیایی و پساب‌ها به داخل آب از عوامل مهم این آلودگی می‌باشند. یکی از مهمترین آلودگی‌های خلیج فارس در زمان جنگ ایران و عراق رخ داد بطوری که در حدود ۵,۸ میلیون بشکه نفت در آب رها شد و همچنین آتش سوزی چاه‌های نفت که باعث ورود حجم عظیمی از نفت خام به دریا شد.[۴۵][۴۶] همچنین عبور سالانه بیش از ۱۰،۰۰۰ شناور از خلیج فارس و دریای عمان که ۷۵ درصد آن‌ها به حمل و نقل نفت خام و محصولات نفتی مربوط است و در پی آن تخلیه مواد زائد مختلف مانند آب شستشوی موتور، فاضلاب، آب توازن کشتی و بسیاری موارد دیگر سبب بروز مداوم انواع آلودگی‌ها در منطقه می‌شود که اثرات قابل توجهی بر محیط زیست دارد. طبق مطالعات انجام شده سالانه در حدود ۱,۵ میلیون تن نفت به خلیج فارس نشت می‌کند و به همین علت سازمان بین المللی دریانوردی(IMO) این منطقه را در سال ۲۰۰۷.م به عنوان منطقه ویژه دریایی اعلام کرد. طبق آمارها میزان آلودگی این منطقه بیشتر از حد متوسط بین المللی است.[۴۷][۴۸] آلودگی ناشی از گرد و غبار یکی از عواملی که بر محیط زیست حاشیه خلیج فارس و تمامی شهرهای غربی ایران اثرات زیست محیطی منفی ناگواری برجای گداشته گرد و غبار عربی است هر سال در فصل خشک" توفانی از گرد و غبار" از سوی عراق - کویت و شمال عربستان بسوی سواحل شمال خلیج فارس و غرب ایران وزیدن می گیرد این گرد و غبار مخرب حتی گاهی اوقات تا تهران نیز می رسد و موجب تعطیلی زندگی و کسب و کار می شود.گرد و غبار باعث فرار پرندگان و حیواناتشده و بر توع زیستی سواحل خلیج فارس آسیب زده است. [۷]

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 15:04

0 نظر

بیش از یک میلیون بازدید کننده در ظرف 3 سال افتخار بزرگ برای این سایت وزین

(این همه گل تقدیم تان)

دوستان افتخاردارم که درطول سه سال گذشته بیش از یک میلیون بازدید کننده از این سایت بازدید کرده اند امید که بتوانم با ارایه مطالب مفید رضایت شما دوستان گرامی راجذب کنم امیدوام با ارایه مطالب بروزتر دراینده نزدیک ارشیو سایت را از مطالب وزین تر پرکنم ممنون ومتشکر ازشما

۱۳۹۲/۰۱/۳۰

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 15:03

0 نظر

نگاهی به وضعیت منابع آب در ایران و جهان

وضعیت آب در جهان
آب شیرین نه یک منبع جهانی، بلکه منبعی منطقه ای محسوب می شود که در حوزه های آبخیز خاصی از جهان قابل دسترس است و به دلیل محدودیت آن به اشکال مختلفی یافت می شود. در برخی از حوزه های آبخیز این محدودیت ها فصلی هستند که به قابلیت و توانایی ذخیره سازی آب در دوره های خشک وابسته است. در سایر مناطق، محدودیت ها از میزان تغذیه دوباره سفره های آب زیرزمینی، میزان ذوب برف یا از ظرفیت خاک جنگل ها برای ذخیره سازی آب متأثر است.
ماهیت منطقه ای منابع آب مانع از آن است تا جامعه جهانی بیانیه یا کنوانسیون خاصی را برای آن تصویب کند؛ بیانیه ای که به طور فزاینده عمق نگرانی های بشر را در این خصوص منعکس سازد. آب کالایی منحصر به فرد و ماده ای بسیار حیاتی است. محدودیت های این ماده حیاتی ظرفیت های سایر منابع حیاتی از جمله غذا، انرژی، ذخایر ماهی و حیات وحش را تحت فشار قرار می دهد. استحصال سایر منابع از جمله غذا، مواد معدنی و فراورده های جنگلی نیز به تناسب مقدار کمی و کیفی منابع آب می تواند محدود شود. در شماری از حوزه های آبخیز جهان محدودیت های آب آشکار شده است. در برخی از فقیرترین و ثروتمندترین کشورهای جهان نیز سرانه استحصال آب به دلیل مسایل زیست محیطی، افزایش هزینه ها و کمیابی در حال کاهش است.
توزیع جریان های آبی نیز در سطح جهان نامتعادل است و با توزیع جمعیت تناسب ندارد.
از مجموع کل آب های جهان 4/97 درصد آن را آب شور دریاها و اقیانوس ها تشکیل می دهد که به دلیل شوری در عمل قابل استفاده نیستند. به این ترتیب از مجموع منابع آب جهان، ذخایر آب شیرین تنها 6/2 درصد کل حجم ذخایر آب های سطح زمین را شامل می شود که بخش اعظم آن به صورت یخ در قطب های کره زمین و یخچال های طبیعی (98/1 درصد) و آب های زیرزمینی (59/0 درصد) وجود دارند که در دسترس نیستند. به این ترتیب از مجموع آب های کره زمین تنها 014/0 درصد آب قابل استفاده بوده و در واقع حیات آدمی وابسته به همین مقدار اندک آب است از این مقدار نیز حدود 001/0 درصد، آب موجود در اتمسفر، رودخانه ها، گیاهان و جانوران، 005/0 درصد رطوبت خاک و 007/0 درصد آب شیرین موجود در دریاچه ها است.
میزان آبی که سالانه از اقیانوس ها تبخیر می شود حدود 425 هزار کیلومتر مکعب است که بخش اعظم آن به صورت بارندگی به اقیانوس ها برمی گردد و تنها حدود 40 هزار کیلومتر مکعب به صورت نزولات جوی در خشکی ها تخلیه و به صورت روان آب از طریق رودخانه ها و جریان های زیر زمینی دوباره به سوی اقیانوس ها جاری می شود.
به این ترتیب مشاهده می شود، به رغم اینکه بخش اعظم سطح زمین را آب پوشانده، تنها بخش اندکی از آن برای بشر قابل استفاده است و در حقیقت تمام برنامه ریزی های بشر باید با توجه به این محدودیت ها صورت پذیرد.
از طرف دیگر، توزیع و پراکنش این حجم محدود آب نیز در سطح کره زمین بسیار ناهمگون است و توزیع مکانی و زمانی آب نیز بسیار متغیر بوده و منطبق با پراکنش جمعیت و نیاز جوامع بشری به آب نیست.
میزان آب مصرفی انسانی (آبی که برداشت می شود اما به رودخانه ها یا آب های زیرزمینی باز نمی‌گردد زیرا تبخیر یا در گیاهان و فراورده های کشاورزی ذخیره می شود) حدود 2290 کیلومتر مکعب در سال است. حدود 4490 کیلومتر مکعب نیز برای رقیق کردن و کاهش آلودگی ها مورد استفاده قرار می گیرد. حاصل جمع این دو عدد 6780 کیلومتر مکعب در سال است که نیمی از مجموع آب های روان پایدار (آب شیرین) کره زمین را تشکیل می دهد.
چنانچه میانگین تقاضای سرانه آب به هیچ عنوان تغییر نکند و جمعیت جهان بر اساس پیش بینی های سازمان ملل به نه میلیارد نفر در سال 2050 برسد آبی که بشر استحصال می کند حدود 10200 کیلومتر مکعب یعنی حدود 82 درصد آب های روان شیرین کره زمین خواهد بود. اگر علاوه بر جمعیت تقاضای سرانه نیز افزایش یابد محدودیت شدید آب در سطح جهان قبل از سال 2100 نمایان خواهد شد.
وضعیت آب در ایران
ایران سرزمینی کوهستانی است که دو رشته کوه البرز با جهت گیری شرقی- غربی و رشته کوه زاگرس با جهت گیری شمال غربی- جنوب شرقی در آن قرار گرفته اند. این دو رشته کوه همانند دیواره ای مانع رسیدن ابرهای باران زا از شمال و غرب کشور می شوند و به همین دلیل نیز بخش اعظم کشور را مناطق خشک و نیمه خشک تشکیل می دهد. کمبود منابع آبی همواره به عنوان یک عامل محدود کنند فعالیت ها در کشور مطرح بوده است.
توزیع مکانی آب در ایران به دلیل شرایط طبیعی بسیار ناهمگن است. توزیع زمانی نزولات جوی در کشور نیز مانند توزیع مکانی روند مشابهی را نشان می دهد و میزان آن در سال های مختلف و حتی فصول مختل متغیر بوده و این مساله مشکلات گوناگونی را در چند سال اخیر برای بخش های مختلف، به ویژه بخش کشاورزی و تامین آب شرب شهرها به همراه داشته و زیان های زیادی را به این بخش تحمیل کرده است. حتی توزیع نامناسب زمانی بارش ها طی سال های نرمال نیز از تنگناهای جدی محدودیت منابع آب ایران است و این معضل در سال های خشک تشدید می شود. به عنوان نمونه، در مناطقی که از نظر بارش نزولات جوی در زمره مناطق پرباران طبقه بندی می شوند، در بعضی از ماه های سال کم آبی مشهود است. تحلیل زمانی نزولات جوی بیان کننده دامنه تغییرات زیاد آن از سالی به سال دیگر است. جدول شماره 2 حجم حاصل از ریزش های جوی را در حوزه های آبریز کشور نشان می دهد.
با توجه به روند رشد جمعیت کشور و تشدید نیاز بخش های مختلف، افزایش مصرف آب بخش شهری، روستایی وصنعتی اجتناب ناپذیر خواهد بود. آب در فرایند توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور نقش عمده و کلیدی دارد. افزایش تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی، توسعه مراکز جمعیت شهری و روستایی و بهبود و ارتقای کیفیت زندگی در گروی انجام سرمایه گذاری های لازم و هماهنگ در ابعاد مختلف توسعه و بهره برداری از منابع آب است.
منابع آب تجدید شونده کشور با توجه به وضعیت بارندگی، پوشش گیاهی و سایر عوامل تاثیرگذار در حجم نزولات جوی،‌ حدود 130 تا 139 میلیارد مترمکعب در سال است که حجم قابل استحصال و با احتساب آب های برگشتی حدود 126 میلیارد مترمکعب برآورد می وشد. از کل آب های تجدید شوند حدود 105 میلیارد مترمکعب را جریان های سطحی و 25 میلیارد مترمکعب را جریان های نفوذی به منابع زیرزمینی تشکیل می دهند.
در حالی که متوسط حجم کل آب سالانه کشور رقم ثابتی است تقاضا برای آب به علت رشد جمعیت، توسعه کشاورزی، شهرنشینی و صنعت در خلال سال های اخیر، متوسط سرانه آب قابل تجدید کشور را تقلیل داده است به طوری که این رقم در سال 1340 حدود 5500 مترمکعب بود در سال 1357 به حدود 3400 در سال 1367 به حدود 2500 و در سال 1376 به حدود 2100 مترمکعب کاهش یافته است. این میزان با توجه به روند افزایش جمعیت کشور در سال 1385 به حدود 1750 تنزل یافته است و در افق سال 1400 به حدود 1300 مترمکعب تنزل خواهد یافت.
صرف نظر از تفاوت های آشکار منطقه ای در کشور و طیف گسترده مناطق خشک نظیر سواحل خلیج فارس و دریای عمان، نیمه شرقی کشور از خراسان تا سیستان و بلوچستان و نیز حوزه های مرکزی که میزان سرانه آب قابل تجدید در آنها از میزان متوسط کشور به مراتب پایین تر است، ارقام متوسط سرانه آب کشور در سال های آینده به مفهوم ورود ایران به مرحله تنش آبی و کم آبی خواهد بود.
برداشت بی رویه آب از آب های زیرزمینی یکی دیگر از مسایل اساسی کشور در بخش آب به شمار می آید که در حال حاضر مشکلات جدی را در کشور پدید آورده است. به همین دلیل نیز در بسیاری از نواحی کشور سطح سفره های آب زیرزمینی افت کرده و با توجه به خشکسالی های اخیر، افزایش بهره برداری از آب های زیرزمینی تشدید شده و خسارت های غیرقابل جبرانی را بر منابع آبی زیرزمینی کشور وارد آورده است.
در کنار کاهش کمیت منابع آب انتشار پساب های صنعتی، کشاورزی و شهری نیز از دیگر عوامل تهدید کننده منابع محدود آب کشور محسوب می شوند. هر چند در خلال سال های گذشته به ویژه برنامه های سوم و چهارم توسعه اقدام های قابل قبولی برای تصفیه پساب های شهری و صنعتی صورت گرفته و مبین توجه دولت به حفاظت از کیفیت منابع آب است اما با توجه به افزایش جمعیت کشور، گسترش شهرنشینی و توسعه فعالیت های صنعتی و کشاورزی ضروری است تا اقدام ها از شتاب بیشتری برخوردار شوند.
شاخص های تطبیقی منابع و مصارف آب
با فرارسیدن قرن بیست و یکم و هم زمان با افزایش جمعیت به ویژه در کشورهای در حال توسعه، تقاضا برای آب به منظور تأمین نیازهای جمعیتی افزایش قابل ملاحظه ای یافته است. این موضوع به خصوص در مناطقی از جهان که به صورت طبیعی همواره با کمبود آب مواجه بودند، بیشتر حایز اهمیت است.
همان گونه که عنوان شد، توزیع مکانی آب در جهان بسیار نامتوازن است و به همین دلیل نیز میزان دسترسی و سرانه مصرف آن نیز تفاوت های فاحشی را در بین مناطق مختلف جهان نمایان می سازد.
یکی از شاخص های بسیار مهم در خصوص وضعیت منابع آبی هر کشور نسبت استحصال آب به آب قابل دسترس (پتانسیل آبی) است. این شاخص از تقسیم آب مصرف شده به آب قابل دسترس هر کشور به دست می آید. هر قدر مقدار این شاخص بزرگ تر باشد، میزان فشار بر منابع آبی کشور بیشتر بوده و مبین تنش آبی در یک کشور است. بر اساس این معیار در صورتی که مقدار این شاخص در دامنه 5-1 باشد کشور موردنظر هیچگونه تنش آبی ندارد، در صورتی که شاخص مزبور بین 20-5 باشد کشور دارای تنش آبی کم، در صورتی که این رقم بین 40-20 باشد دارای تنش آبی متوسط و بیش از 40 نیز دارای تنش آبی شدید خواهد بود.
یکی دیگر از شاخص های مصرف منابع آب شاخص بهره وری آب است که نشان می دهد به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی چه مقدار آب مصرف شده است. برای محاسبه آب شاخص تولید ناخالص هر بخش بر مقدار آب مصرف شده در بخش مزبور تقسیم می شود و عدد حاصل به عنوان شاخص مورد استفاده قرار می گیرد. مقدار این شاخص به تبعیت شرایط و ساختار اقتصادی کشورها
متفاوت است.
بررسی این شاخص در بین کشورهای مختلف جهان تفاوت های آشکاری را بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه نشان می دهد به طوری که مقدار کل این شاخص بین 2/28 در کشورهای با درآمد بالا تا 8/0 در کشورهای با درآمد پایین در نوسان بوده است.
همانگونه که ملاحظه می شود، مقدار این شاخص در کشورهای توسعه یافته به دلیل فناوری های بالاتر از کارایی و بهره وری بیشتر برخوردار بوده و به همین دلیل نیز به ازای هر واحد مصرف آب، ارزش افزوده بیشتری نسبت به کشورهای کمتر توسعه یافته تولید می کنند. این در حالی است که اکثر کشورهای توسعه یافته به دلیل قرار گرفتن در عرض های بالاتر کره زمین کمتر با محدودیت آبی دست به گریبان بوده و با مشکلات کمتری در این زمینه مواجه هستند. از این رو،‌ارتقای بهره وری و کارایی آب در کشورهای کم آبی نظیر جمهوری اسلامی ایران بسیار حایز اهمیت بوده و ضروری است تا سیاست و اقدام های مقتضی در این زمینه صورت گیرد.
جمع بندی
ما در جهانی زندگی می کنیم که کمبود آب همواره به عنوان یک موضوع اساسی، مطرح بوده است. کمبودی که هر ساله بیشتر می شود.
در حال حاضر بسیاری از افراد کشورهای در حال توسعه از آب کافی برای برآوردن نیازهای اصلی خود مانند شرب، حمام و پخت و پز، محروم هستند.
پیش بینی می شود که تا سال 2050 میلادی حدود 563 میلیون نفر بر جمعیت کشور هند، 187 میلیون نفر بر جمعیت کشور چین که در زمره فقیرترین کشورهای جهان به لحاظ اراضی کشاورزی قلمداد می شود، افزوده شود که در حال حاضر نیز با مشکلات عدیده ای در زمره تأمین منابع آب مواجه هستند. کشورهایی نظیر مصر، مکزیک و جمهوری اسلامی ایران نیز با افزایش جمعیت مواجه بوده و بر اساس پیش بینی سازمان ملل متحد جمعیت آنها نیز تا سال 2050 حدود 50 درصد افزایش خواهد یافت. در این کشورها که در حال حاضر با کمبود آب مواجه هستند، تداوم رشد جمعیت بسیاری از شهروندان را با کمبود آب مواجه کرده است و در صورتی که اقدام های اساسی را برای استفاده بهینه از منابع محدود آب در دستور کار خود قرار ندهند، به طور قطع با مشکل هایی برای دستیابی به توسعه پایدار مواجه خواهد شد.
یکی از مهم ترین نشانه های کمبود آب، خشک شدن رودخانه ها است که اکنون در تعدادی از رودخانه های مهم جهان مشاهده می شود و به همین دلیل افرادی که در انتهای سرشاخه های این رودخانه ها زندگی می کنند، با کمبود شدید آب در تمام یا بخشی از سال مواجه هستند. پدیده ای که در حال حاضر در تعدادی از رودخانه های کشور ما نیز مشهود است.
نام کشور                             کشاورزی     صنعت            کل
آفریقای جنوبی                          5/0          53             3/11
کشورهای با درآمد پائین             3/0            7/0            8/0
کشورهای با درآمد متوسط          6/0           19             3/3
کشورهای با درآمد بالا              7/2          6/33          2/28
جهان                                     1             7/18          6/8
از سوی دیگر، به دلیل انتشار انواع آلودگی ها و ورود آنها به منابع محدود آب، همین مقدار آب محدود نیز به دلیل آلودگی شدید از حیز انفاع خارج شده است و امکان استفاده از آنها در برخی از موارد غیر ممکن می شود. همچنین در شرایطی که رودخانه های مهم جهان پیوسته خشک می شوند، سفره های آب زیرزمینی نیز در تمام قاره ها به علت فزونی گرفتن تقاضای آب از بازده پایدار آبخوان ها پیوسته در حال تنزل هستند. پمپاژ کردن آب از عمق زمین پدیده ای است که در نیم قرن اخیر و از زمان پیدایش موتورهای نیرومند دیزلی ممکن شده و توانسته است در مدتی کوتاه کاهش شدید منابع آب های زیرزمینی را باعث شود.

پیشنهادها
روش های بی شماری برای استفاده از آب به صورت پایدار و نه از طریق مصرف آب بیشتر، وجود دارد. فهرست خلاصه ای از مهم ترین اقدام ها را در این زمینه می توان به شرح زیر ارایه کرد:
- انطباق میان کیفیت آب با نوع مصرف، برای مثال، استفاده از آب غیر شرب حاصل از تصفیه فاضلاب ها در سیفون توالت و برای آبیاری چمن.
- توسعه روش آبیاری قطره ای که می تواند مصرف آب را بین 30 تا 70 درصد کاهش و هم زمان میزان تولید محصول را نیز بیست تا نود درصد افزایش دهد.
- استفاده از شیرهای آب کم مصرف در دستشویی ها و ماشین لباس شویی
- جلوگیری از نشت آب
- کشت گیاهان سازگار با شرایط اقلیمی در مناطق خشک و کم آب و توسعه فضای سبز با کشت گیاهان بومی که نیاز اندکی به آب دارند.
- بازیافت آب، برخی از صنایع، به ویژه در مناطق خشک و کم آب، پیشگام استفاده از روش های کارآمد و کم هزینه برای بازیافت، تصفیه و استفاده مجدد از آب بوده اند.
- جمع آوری آب باران در مناطق شهری، با توسعه سیستم جمع آوری و ذخیره آب از طریق سقف منازل می توان آبی به اندازه آب های روان حاصل از نزولات جوی را مانند سد بزرگی ذخیره و مصرف کرد.
یکی از بهترین روش ها برای استفاده عملی از این اقدام ها توقف اعطای یارانه به بخش آب است. چنانچه قیمت استحصال نشان دهنده تمام یا بخشی از هزینه های مالی، اجتماعی و زیست محیطی تأمین آب باشد، استفاده عقلایی از منابع آب به طور خودکار محقق می شود.

سایت خبری وزارت نیرو

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 15:03

0 نظر

نتایج انتخابات ریاست جمهوری 1392 ایران

تعداد کل واجدان شرایط	50483192
کل آرا	36704156
باطلهٔ مأخوذه	1245409
آرای صحیح	35458747
درصد مشارکت در انتخابات	72.7
نتایج آرا ریاست جمهوری سعید جلیلی	4168946
نتایج آرا ریاست جمهوری محسن رضایی	3884412
رئیس جمهور حسن روحانی	18613329 (50.71%)
نتایج آرا ریاست جمهوری محمد غرضی	446015
نتایج آرا ریاست جمهوری محمدباقر قالیباف	6077292
نتایج آرا ریاست جمهوری علی اکبر ولایتی	2268753

.

شمار واجدین رأی‌دادن در انتخابات ریاست جمهوری و درصد شرکت در انتخابات رئیس جمهوری سال 1392

در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری ایران - انتخابات ریاست جمهوری 1392، 50،483،192 واجد شرایط رای دادن می باشند . که تعداد رای اولی ها در میان رای دهندگان 1.631.206 نفر می باشد.

آمار تفکیکی زیر مربوط به انتخابات ریاست جمهوری دهم می باشد منبع خبرگزاری فارس (

نام استان	درصد مشارکت در انتخابات 92	شمار واجدین شرایط در انتخابات ریاست جمهوری
آذربایجان شرقی	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۲٬۴۶۱٬۵۵۳ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
آذربایجان غربی	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۱٬۸۸۳٬۱۴۴ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
اردبیل	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۸۰۴٬۸۸۱ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
اصفهان	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۲٬۹۸۷٬۹۴۶ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
ایلام	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۳۵۷٬۶۸۷ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
بوشهر	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۵۸۰٬۸۲۲ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
تهران	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۸٬۷۹۶٬۴۶۶ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
چهارمحال و بختیاری	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۵۶۲٬۲۳۸ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
خراسان جنوبی	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۴۴۵٬۴۸۰ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
خراسان رضوی	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۳٬۴۲۵٬۸۸۲ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
خراسان شمالی	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۴۸۴٬۳۲۶ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
خوزستان	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۲٬۸۰۱٬۶۴۴ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
زنجان	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۶۳۲٬۱۶۰ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
سمنان	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۴۳۶٬۴۹۲ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
سیستان و بلوچستان	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۱٬۳۰۶٬۶۲۴ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
فارس	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۲٬۸۴۲٬۲۰۹ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
قزوین	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۷۴۹٬۲۰۵ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
قم	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۶۵۵٬۹۸۸ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
کردستان	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۹۴۳٬۸۱۸ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
کرمان	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۱٬۷۳۸٬۲۸۰ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
کرمانشاه	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۱٬۲۳۱٬۶۷۲ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
کهگیلویه و بویراحمد	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۴۱۵٬۶۹۴ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
گلستان	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۱٬۰۵۹٬۷۶۹ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
گیلان	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۱٬۵۷۶٬۰۴۶ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
لرستان	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۱٬۱۲۴٬۹۴۰ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
مازندران	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۱٬۹۱۵٬۲۴۰ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
مرکزی	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۸۸۵٬۵۵۷ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
هرمزگان	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۹۱۹٬۹۰۸ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
همدان	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۱٬۲۵۶٬۲۵۰ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری
یزد	درصد مشارکت در انتخابات 92: ----	۶۰۹٬۳۴۱ نفر واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 15:02

0 نظر

فاصله شهرها - تصویری , فاصله شهر ها و استان ها ی ایران از یکدیگر به صورت تصویری

لطفا برای بزرگتر شدن عکس ها بر روی آن ها کلیک کنید!

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 15:01

0 نظر

قلیم استان سیستان و بلوچستان

استان سیستان و بلوچستان با وسعتی حدود 187502 کیلومتر مربع، در جنوب شرقی ایران و در مختصات جغرافیایی بیست و پنج درجه و سه دقیقه تا سی و یک درجه و بیست و هشت دقیقه عرض شمالی و پنجاه و هشت درجه و چهل و هفت دقیقه تا شصت و سه درجه و نوزده دقیقه طول شرقی واقع شده است. این استان پهناور در سمت شرق با کشور پاکستان 900 کیلومتر و با کشور افغانستان 300 کیلومتر مرز مشترک دارد؛ در قسمت جنوب با دریای عمان به طول تقریبی 270 کیلومتر مرز آبی دارد و از قسمت شمال و شمال غرب با استان خراسان به طول 190 کیلومتر و در قسمت غرب با استان کرمان به طول 580 کیلومتر و با استان هرمزگان به طول 165 کیلومتر همجوار است.

این استان از دو ناحیه سیستان و بلوچستان تشکیل یافته است که از لحاظ طبیعی با یکدیگر کاملاً متفاوتند. ناحیه سیستان هشت هزار و صد و هفده کیلومتر مربع، در قسمت شمالی این استان قرار دارد و حوزه مسطح و مسدودی است که از آبرفت‌های دلتای قدیمی و فعلی رود هیرمند تشکیل شده است. ناحیه بلوچستان به مساحت صدو هفتاد و نه هزار و سی‌صد و هشتاد و پنج کیلومتر مربع منطقه وسیع کوهستانی است که حد شمالی آن کویر لوت و حد جنوبی آن دریای عمان است.مرزهای طولانی آبی و خشکی استان با کشورهای افغانستان، پاکستان و کشورهای حوزه خلیج فارس، موقعیت ویژه‌ای را به آن بخشیده و سبب ایجاد شرایطی خاص شده است.

چندگانگی و تنوع مذهبی، گویش‌های مختلف و نمود تعلقات قومی و قبیله‌ای از دیگر ویژگی‌های اجتماعی این استان است. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری استان سیستان و بلوچستان دارای هشت شهرستان: ایرانشهر، چابهار، خاش، زابل، زاهدان، سراوان،سرباز و نیک شهرمی باشد.

جغرافیای طبیعی و اقلیمی

در مطالعات زمین‌شناسی، منطقه شرق ایران را معمولاً به عنوان یک واحد مستقل بررسی می‌کنند. این منطقه در اواخر دوران سوم زمین‌شناسی در اثر جنبش‌های کوه‌زایی از دریا جدا شده و در آن ابتدا رسوبات آهکی از نوع دریایی و سپس رسوباتی با مواد نسبتاً درشت و نرم‌روی هم انباشته شده است. قسمت جنوبی استان (مکران) یکی از مناطق در حال فرونشستن تدریجی است و دلیل آن نیز ضخامت زیاد رسوبات ماسه‌ای دوران سوم است که عمق آن به بیش از یک کیلومتر می‌رسد. بر همین اساس پوسته اقیانوس هند با شیب بسیار تندی در زیر این منطقه به داخل زمین فرو می‌رود که یکی از علت‌های بوجود آمدن گل فشان‌ها و چشمه‌های آب معدنی فراوان در این منطقه است. ارتفاعات استان سیستان و بلوچستان به دوران سوم و دوم زمین‌شناسی تعلق دارد و سنگ‌های آن اغلب آهکی و گچی است.

به عقیده زمین‌شناسان، بعضی کوه‌های این استان (مانند آتشفشان تفتان) به اواخر دوران سوم و اوایل دوران چهارم تعلق دارند. ارتفاعات سیستان و بلوچستان،‌ جزو رشته‌ کوه‌های مرکزی ایران و شامل ناهمواری‌های شرق چاله‌ لوت و ارتفاعات دیواره شرقی و جنوبی چاله جازموریان است. این ارتفاعات در همه جا پیوسته نیستند، به طوری که حوضه‌های پستی در فواصل این ارتفاعات پدید آمده‌اند. پهنای کوهستان‌ها از شمال به جنوب افزایش می‌یابد و در فاصله ایرانشهر- کوهک به بیشترین حد خود می‌رسد. این ناهمواری‌ها مشتمل بر کوه‌های سیستان و کوه‌های بلوچستان است. منطقه سیستان و بلوچستان با توجه به موقعیت جغرافیایی، از یک طرف تحت تأثیر جریان‌های جوی متعدد مانند: جریان بادی شبه قاره هند و به تبع آن باران‌های موسمی اقیانوس هند است و از طرف دیگر تحت تأثیر فشار زیاد عرض‌های متوسط قرار دارد که گرمای شدید مهم‌ترین پدیده‌ مشهود اقلیمی آن است.

در وضعیت هواشناسی این منطقه بادهای شدید موسمی، طوفان شن، رگبارهای سیل‌آسا، رطوبت زیاد و مه صبحگاهی پدیده‌ای قابل توجه است. این استان تابستان‌های گرم و طولانی و زمستان‌های کوتاه دارد. از آنجا که حداقل دما ندرتاً به صفر درجه سانتی‌گراد می‌رسد، رویش گیاه در اراضی آبی تقریباً در تمام طول سال ادامه دارد. عمده بارندگی در زمستان صورت می‌گیرد. این ناحیه دو فصل متمایز زمستان با درجه حرارت معتدل و خنک در ماه‌های آذر، دی و بهمن و تابستان گرم در بقیه فصل‌های سال دارد. در تمام شهرهای استان حداکثر دمای سالانه، بالای چهل درجه سانتی‌گراد گزارش شده است. این مقدار در ماه تیر، در ایرانشهر به پنجاه و یک درجه بالای صفر می‌رسد. کم‌ترین حد دمای استان در ماه‌های آذر و دی ثبت شده است.

میانگین حداقل دمای سردترین ماه سال بین حدود دوازده تا سیزده درجه سانتی‌گراد متغیر است. سردترین شهر استان، زاهدان و گرم‌ترین شهر آن ایرانشهر است. اختلاف و نوسان دمای بین زمستان و تابستان و حتی در یک شبانه‌روز بسیار بالا است، ولی حداقل مطلق دما به ندرت به صفر درجه می‌رسد نواحی ساحلی دریای عمان به علت رطوبت ناشی از مجاورت با دریا، تا حدودی از این امر مستثنی است و آب و هوای گرم آن با رطوبت بیشتری همراه است.

به علت بالا بودن متوسط دما و وزش بادهای موسمی، میزان تبخیر در این استان زیاد است و به طور متوسط چهار میلی‌متر در روز گزارش شده است بارندگی عمدتاً در ماه‌های زمستان صورت می‌گیرد. به طور متوسط در هفت ماه از سال در این ناحیه اثری از باران مشاهده نمی‌شود. میزان بارندگی از طرف شرق به غرب استان افزایش می‌یابد. متوسط سالیانه بارندگی آن حدود هفتاد میلی‌متر و بسیار نامنظم است.

بیشترین نزولات جوی، در شهرستان‌های خاش و زاهدان و متوسط سالانه آن صدو بیست میلی‌متر است. کم‌ترین مقدار بارندگی در شهرستان زابل روی می‌دهد و متوسط سالانه آن پنجاه و یک میلی‌متر است میزان متوسط رطوبت نسبی در سواحل دریای عمان، حدود هفتاد تا هشتاد درصد در دی ماه است. در تابستان مقدار رطوبت نسبی کاهش می‌یابد، ولی کرانه‌های غربی بلوچستان به علت نزدیکی به اقیانوس هند در تابستان نیز رطوبت نسبتاً بالایی دارد.

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:58

0 نظر

اقلیم استان سمنان

استان سمنان در دامنه‌های جنوبی سلسله جبال البرز قرار گرفته است. ارتفاع آن از شمال به جنوب کاهش می‌یابد و به دشت کویر ختم می‌شود.
رشته‌کوه‌های البرز، از کوه‌های طالش در غرب شروع و تا ارتفاعات خراسان در شرق کشیده شده است. این رشته ممتد، از نظر نحوه استقرار در شرق و غرب تفاوت‌هایی پیدا کرده است. جهت کوه‌ها در غرب تا حبله‌رود از شمال غربی به سوی جنوب شرقی است، در حالی که در شرق این رودخانه امتداد این کوه‌ها جهت معکوس دارد، یعنی از جنوب غربی به طرف شمال شرقی امتداد دارد. این دیواره بلند و طولانی، مانند قوسی بزرگ است که به سمت شمالی گشوده شده و مناطق پست و مسطح اطراف دریای خزر را از فلات مرتفع مرکزی ایران (‌از جمله استان سمنان) جدا کرده است. کوه‌های پراکنده جنوبی استان سمنان که متشکل از تپه‌های اواخر دوران ترشیاری هستند، دشت‌هایی مانند گرمسار، ایوانکی، چاله دامغان، میامی و مخروط‌افکنه شاهرود را به وجود آورده‌اند.
در یک تقسیم‌بندی کلی می‌‌‌توان استان سمنان را به دو بخش کوهستانی و دشت‌های پایکوهی تقسیم کرد :
نواحی کوهستانی از مهم‌ترین و کارآمدترین ناحیه‌های دارای امکانات معدنی هستند که برای گذران اوقات فراغت مردم نیز مناسب‌اند. در دشت‌های پایکوهی استان، بسیاری از شهرهای باستانی جای گرفته‌اند.
خصوصیات جوّی استان سمنان نشانگر تنوع در اقلیم آن است. این تنوع اقلیمی، به دو شکل خود را نشان می‌دهد :
- اقلیم نیمه بیابانی شدید که اقلیم مختص دشت‌ها ، کویر نمک و قسمت‌هایی از فلات شمالی و مرکز ایران است و بخش‌هایی از استان سمنان از جمله گرمسار و بن کوه را در بر گرفته است. در این نقاط، میزان بارش و نزولات جوّی اندک است و معمولاً بارندگی آن در اوایل بهار و در بعضی از سال‌ها در تابستان نیز به وقوع می‌پیوندد.
- اقلیم نیمه بیابانی خفیف که علاوه بر بخش‌های مختلف ایران، قسمت‌هایی از خراسان، سمنان‌، شاهرود و دامغان را نیز در بر می‌گیرد. بارندگی در این نواحی، معمولاً در پائیز و بهار نیز صورت می‌گیرد، ولی بیشترین بارندگی در فصل زمستان روی می‌دهد.
استان سمنان، تحت تأثیر جریان‌های هوایی گرم و خشک دشت کویر است ولی عواملی چون دوری از دریا، جهت و امتداد کوه‌ها، ارتفاع مکان و وزش بادها نیز در آب و هوای آن مؤثرند.
در این استان، سه نوع آب و هوا را می‌توان مشخص کرد :
قسمت شمالی شامل شاهرود، دامغان، مهدی‌شهر و شهمیرزاد، در زمستان هوایی خشک و مرطوب و در تابستان وضعیتی معتدل دارد.
قسمت جنوبی شامل گرمسار و جنوب شهرستان سمنان، در تابستان‌ها هوای بیابانی و نسبتاً گرم و خشک و در زمستان‌ها هوای سرد دارد.
قسمت شمال شرقی شامل میامی و حسین‌آباد کالپوش، در تابستان هوای معتدل و مرطوب و در زمستان هوای سرد دارد.
میانگین حرارت سالانه شهر سمنان 17/8 درجه، شاهرود 14/1 و گرمسار 17/5 درجه سانتی‌گراد است. با توجه به این ارقام، سردترین شهرها از میان چهار شهر استان، شاهرود و سپس دامغان و گرم‌ترین شهر، سمنان و سپس گرمسار است. میانگین حداکثر مطلق درجه حرارت در ماه‌های تیر و مرداد که گرم‌ترین ماه‌های سال در استان سمنان است به 25 درجه سانتی‌گراد و میانگین حداقل درجه حرارت در ماه‌های دی و بهمن که سردترین ماه‌های سال استان است به زیر 11 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. همچنین اختلاف حداکثر مطلق درجه حرارت بین گرم‌ترین و سردترین ماه‌های سال به 31 درجه سانتی‌گراد می‌رسد.
در استان سمنان، نزولات جوی بسیار کم و غالباً به صورت ریزش باران است و میزان آن به طور متوسط به 145 میلی‌‌متر در سال می‌رسد. با توجه به اینکه میزان رطوبت نسبی با بارندگی نسبت مستقیم دارد، لذا میزان رطوبت از غرب به شرق استان و از جنوب به شمال افزایش می‌یابد. به طوری که درصد رطوبت نسبی در شاهرود 49 و در گرمسار 40 درصد است.
شاهرود در میان شهرستان‌های مهم استان با 161/1 میلی‌‌متر بارش سالانه بیشترین و دامغان با 120/2 میلی‌متر کم‌ترین میزان بارندگی را دارند.
تنوع ناهمواری و مجاورت کویر و کوهستان در محدوده استان سمنان (علاوه بر بادهای محلی) موجب پیدایش بادهای غربی و کویری هم شده است.
بادهای مهم استان عبارت‌اند از :
بادهای غربی :‌ این بادها معمولاً مرطوب‌اند و در ماه‌های سرد سال از غرب تا شمال غربی می‌وزند.
بادهای کویری : این بادها معمولاً از مناطق کویری و بیشتر در ماه‌های گرم سال می‌وزند و موجب افزایش درجه حرارت و خشکی هوا می‌شوند.
استان سمنان به علت تنوع جغرافیایی،‌ دارای آب و هوایی متفاوت است. به این صورت که در نواحی کوهستانی هوا سرد، در دامنه کوه‌ها معتدل و در کنار کویر گرم است. در دامغان به علت وزش بادهای شدید شمالی و بارندگی در نواحی گرگان و مازندران، زمستان‌ها سرد و تابستان‌ها معتدل، در سمنان تابستان‌ها گرم و زمستان‌ها معتدل، در شاهرود با توجه به پستی و بلندی‌های آن، در قسمت شمالی سرد، در قسمت مرکزی معتدل و در قسمت جنوبی گرم است. در گرمسار نیز تغییرات فصل خیلی زیاد است. تابستان‌های این ناحیه بسیار گرم و خشک و زمستان‌های آن نسبتاً سرد و بارانی است.

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:58

0 نظر

جغرافیای استان خراسان شمالی

اقلیم استان خراسان شمالی

اقلیم مدیترانه خراسان شمالی که تفاوت چشمگیری با سرزمینهای مجاور خویش از نظر برخورداری از مواهب طبیعی دارد، در حقیقت دروازه شمالی خراسان قدیمی محسوب می شود. خراسان شمالی از نظر طبیعی محصور بین دو رشته کوه کپه داغ در شمال و دنباله البرز یعنی آلاداغ , شاه جهان در جنوب و مجموعاً سرزمینی کوهستانی با دشت های حاصلخیز در میان کوه ها می باشد که شرایط بسیار مساعدی برای کشاورزی و دامپروری دارد.استان خراسان شمالی حدود 28100 کیلومتر مربع وسعت دارد که از 14 استان کشورمان و 51 کشور دنیا بزرگتر است جمعیت این استان نیز از 7 استان کشور بیشتر می باشد.خراسان شمالی از شمال به کشور ترکمنستان 270 کیلومتر مرز مشترک دارد همچنین از شرق و جنوب با استان خراسان رضوی و از مغرب به استان گلستان و از سمت جنوب غربی با استان سمنان همسایه می باشد.

آب و هوای این استان متنوع ولی در مجموع معتدل کوهستانی است که رشته کوه کپه داغ در قسمت شمالی و کوه های آلاداغ و شاه جهان در جنوب استان دشت های مرکزی را احاطه نموده اند که زمینه بسیار مناسبی برای کشاورزی و دامپروری ، تولید میوه در این استان ایجاد شده است.

وجود تنها رودخانه دائمی و پرآب شرق ایران اترک و سرشاخ های متعدد آن و چشمه سارهای این استان و احداث چهار سد بزرگ به نام های بیدو از اسفراین و شورک و بارزوی شیروان و شیرین دره مانه و سملقان در تامین منابع آب این استان اهمیت ویژه ای دارند. میزان بارندگی در این استان در نواحی مختلف 200تا 500 میلی متر متغییر است.

تنوع اقلیم های مختلف در استان خراسان شمالی به دلیل وجود کوهستان ها و جنگل ها و مراتع وسیع و منابع آب سرشا

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:58

0 نظر

اقلیم استان آذربایجان شرقی

استان آذربایجان‌شرقی از استان‌های مهم، پرجمعیت و آباد ایران است که در گوشه شمال‌غرب کشور واقع گردیده‌است و از نظر موقعیت جغرافیایی در محدوده 45 درجه و 7 دقیقه الی 48 درجه و 20 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 45 دقیقه الی 39 درجه و 26 دقیقه عرض شمالی قرار گرفته‌است. این استان با مساحتی برابر 88/45490 کیلومتر مربع (حدود 81/2 درصد مساحت کل کشور) می باشد و از لحاظ وسعت در بین استان‌های کشور در رتبه دهم قرار دارد.

منطقه آذربایجان به علت موقعیت خاص جغرافیائی، یکی از مناطق حساس و مهم کشور است. همین اهمیت حساسیت و گستردگی، باعث شده‌است تا این منطقه با وجود خصوصیات مشترک جغرافیایی، فرهنگی و تاریخی، به سه استان آذربایجان‌شرقی،‌ آذربایجان‌غربی و اردبیل تقسیم شود. اهمیت ژئوپولیتیک و ژئواکونومیک استان آذربایجان‌شرقی قدمتی به اندازه آشنائی انسان با بازرگانی دارد. از زمان جاده ابریشم تاکنون این منطقه محور ارتباط خاور دور با قلب آسیا بوده‌است.

این استان از نظر موقعیت طبیعی در محل به‌هم خوردگی دو رشته کوه البرز و زاگرس، به‌عبارتی در زون البرز و آذربایجان و در گوشه شمال‌غرب فلات ایران واقع شده‌است. از نظر تقسیمات حوضه‌های آب‌ریز کشور، حوضه‌های آب‌خیز ارس، سفیدرود ـ قزل‌اوزن و دریاچه ارومیه پهنه استان را پوشش می‌دهند که بیشترین مساحت استان در محدوده حوضه آب‌ریز دریاچه ارومیه قرار گرفته‌است. (لازم به ذکر است که حوضه‌های آبخیز ارس و سفیدرود از زیرحوضه‌های خزر می‌باشند).

در حالت کلی، استان آذربایجان‌شرقی یک منطقه کوهستانی محسوب می‌شود که حدود 40 درصد از سطح آن را کوهستان و 2/28 درصد را تپه ‌ماهورها و 8/31 درصد را زمین‌های هموار (دشت‌ها و جلگه‌های میان‌کوهی) فرا گرفته‌است. از مناطق کوهستانی معروف منطقه، می‌توان توده آتشفشانی سبلان در شرق و سهند در غرب و جنوب غربی و رشته کوه‌های قره‌داغ در شمال و رشته کوه‌های تخت سلیمان و اربط در جنوب و ارتفاعات بزقوش در جنوب شرق و قوشاداغ در شمال‌شرق استان را نام برد.

از نظر اشتراکات طبیعی، این استان با استان‌های هم‌جوار خویش، به ‌ویژه استان‌های اردبیل و آذربایجان‌غربی اشتراکات طبیعی زیادی دارد. رودخانه ارس از محدوده سه استان آذربایجان‌غربی، آذربایجان‌شرقی و اردبیل می‌گذرد که برای هر سه استان شاهرگ حیاتی محسوب می‌شود.

دریاچه ارومیه و حوضه‌ی آبریز آن که بیشترین سطح استان را تحت پوشش قرار می‌دهد از منابع طبیعی مشترک با استان آذربایجان‌غربی محسوب می‌شود. حوضه‌ی آبریز سفیدرود ـ قزل‌اوزن که پهنه جنوب‌شرقی استان را تحت پوشش قرار داده از اشتراکات طبیعی مابین استان‌های اردبیل و زنجان و این استان می‌باشد.

از سایر اشتراکات طبیعی مابین این استان با استان‌های همجوار، می‌توان به توده کوهستانی سبلان در شرق استان اشاره نمود که دامنه‌های غربی این کوهستان در محدوده استان آذربایجان‌شرقی قرار گرفته و دامنه‌های شرقی آن پهنه‌ای از استان اردبیل را تشکیل می‌دهد و همچنین رشته کوه‌های تخت‌سلیمان و اربط نیز در حدفاصل استان آذربایجان‌غربی و این استان قرار گرفته‌است که در تدوین استراتژی بهره‌برداری از منابع طبیعی این کوهستان‌ها نیز بایستی با استان‌های هم‌جوار هماهنگی لازم به عمل آید. آذربایجان‌شرقی در طول ۲۳۵ کیلومتر خط مرزی با جمهوری‌های‌آذربایجان و ارمنستان همسایه است. همچنین به دلیل داشتن اشتراکات فراوان با کشورهای همسایه یکی از مهم‌ترین مناطق کشور در روابط خارجی محسوب می‌شود.

تقسیمات استان

ایالت آذربایجان در دوره‌ی قاجاریه به صورت یکپارچه اداره می‌شد. بر طبق تقسیمات کشوری سال 1316 هجری شمسی، ایالت آذربایجان منحل و به جای آن استان‌های سوم و چهارم تشکیل شد و در این سال ایران شامل ده استان می‌گردید. استان سوم به مرکزیت تبریز شامل شهرستان‌های تبریز و اردبیل و استان چهارم به مرکزیت ارومیه شامل شهرستان‌های خوی، ارومیه، مهاباد، مراغه و بیجار بود. از سال 1316 که اولین تقسیمات کشوری قانونی شد و آذربایجان‌شرقی استان سوم نام گرفت و تاکنون نیز تغییرات متعددی در تقسیم‌بندی‌های کشوری بوجود آمده است.

در حال حاضر استان آذربایجان‌شرقی دارای 20 شهرستان، 42 بخش ، 57 شهر و 142 دهستان است.

وسعت شهرستان‌های استان متفاوت بوده، به طوری‌که میانه با مساحت 86/5704 کیلومترمربع بزرگ‌ترین شهرستان و عجب‌شیر با وسعت 740 کیلومترمربع کوچک‌ترین شهرستان استان می‌باشد. شهرستان‌های این استان عبارتند از: آذرشهر، اسکو، اهر، بستان‌آباد، بناب، جلفا، چاراویماق، خداآفرین، سراب، شبستر، عجب‌شیر، کلیبر، مراغه، مرند، ملکان، میانه، ورزقان، هریس، هشترود و مرکز آذربایجان‌شرقی شهر تاریخی، دانشگاهی و صنعتی تبریز.

مرزهای استان

استان آذربایجان‌شرقی از ناحیه شمال، با کشورهای آذربایجان، ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان (وابسته به کشور آذربایجان) به طول 235 کیلومتر دارای خط همجواری است که مرز مشترک این استان با کشورهای فوق را رود ارس تشکیل می‌دهد. در حال حاضر ارتباط استان با کشورهای هم‌جوار در طول این مرز تنها از سه نقطه جلفا، خداآفرین و کردشت انجام می‌گیرد که در این میان جلفا از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. شهر مرزی جلفا از طریق خط‌آهن نخجوان، ایروان و تفلیس به جمهوری اکراین و بنادر دریای سیاه وصل می‌شود. این خط‌آهن پس از گذر از ایروان به شهر باکو نیز وصل می‌شود، به دلیل مناقشه قره‌باغ، فعلاً در مسیر نخجوان ـ ایروان هیچ‌گونه ترانزیتی از طریق این خط‌آهن انجام نمی‌گیرد؛ این امر و نزدیکی استان به دریای سیاه باعث شده این استان از نظر موقعیت ارتباطی، اهمیّت و جایگاه خاصی در منطقه داشته باشد.

این استان از ناحیه غربی و جنوب‌غربی با آذربایجان‌غربی همجوار می‌باشد که بخش عمده‌ای از مرز مشترک آن‌ها را دریاچه ارومیه تشکیل داده است. وجود وحدت قومی و فرهنگی و عوامل اقتصادی سبب شده است که آذربایجان‌غربی بیشترین سهم را در روابط همجواری با استان آذربایجان‌شرقی داشته باشد. این روابط از طریق پنج محور اصلی مرند ـ بازرگان، مرند ـ خوی، شبستر ـ سلماس، جزیره اسلامی ـ ارومیه و بناب ـ میاندوآب انجام می‌گیرد. که محور اخیر، خط ارتباطی آذربایجان به کردستان و غرب کشور نیز محسوب می‌شود.

استان آذربایجان‌شرقی در جنوب خود با استان زنجان همجوار است. با وجود وحدت قومی و فرهنگی، به دلیل وجود موانع طبیعی در حدود دو استان و همچنین وجود قطب جاذبی چون تهران در آن سوی محور تبریز ـ زنجان (که جاذب هرگونه حرکت اقتصادی ـ اجتماعی در این محور می‌باشد) باعث شده است که روابط همجواری در طول این محور رونق خوبی نداشته باشد. این استان از ناحیه شرقی نیز با استان اردبیل حدود 400 کیلومتر مرز مشترک دارد. گردنه صائین در محور سراب ـ اردبیل و محور مرزی کنار ارس و همچنین محور اهر ـ مشکین‌شهر گذرگاه‌های اصلی بین دو استان می‌باشند.

اقلیم و آب و هوای استان

آب و هوای آذربایجان‌شرقی به‌ طور کلی سرد و خشک است ولی به‌علت تنوع توپوگرافیکی از اقلیم‌های متفاوتی برخوردار است. این استان همواره تحت تأثیر باد‌های سرد شمالی و سیبری و بادهای مرطوب دریای سیاه و مدیترانه و اقیانوس اطلس قرارگرفته است به‌ علاوه، بادهای محلی نیز تحت تأثیر شرایط طبیعی استان از سوی کوهستان‌های بلند و دریاچه‌های ارومیه و خزر به سوی دشت‌ها و جلگه‌ها می‌وزند. آذربایجان‌شرقی یک منطقه سردسیر و کوهستانی است و از لحاظ تقسیم‌بندی‌های اقلیمی جزو مناطق نیمه‌خشک به حساب می‌آید و میانگین بارندگی سالیانه 250 الی 300 میلی‌متر می‌باشد.

موقعیت کوهستانی و عرض جغرافیایی استان از عوامل برودت و سرمای قسمت اعظم این منطقه است. کم ارتفاعی و اثرات ملایم‌کننده بخارهای دریای خزر در پاره‌ای از مناطق از عوامل اعتدال اقلیمی آن به شمار می‌آید. به علاوه آذربایجان تا حدودی تحت تأثیر جریان‌های مرطوب دریای مدیترانه از سمت غرب و جنوب‌غربی قرار دارد و توده‌های هوای سرد سیبری نیز از شمال بر آب و هوای آن اثر می‌گذارد.

تبریز نیز دارای هوائی اقلیمی و کم رطوبت است و حد متوسط بارندگی آن در سال 285 میلی‌متر است. این جلگه در اثر ارتفاعی که از سطح دریا دارد، دارای زمستان‌های طولانی و سرد و تابستان‌های معتدل است.

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:57

0 نظر

اقلیم استان خراسان رضوی

قلیم استان خراسان رضوی

معرفی استان خراسان رضوی

استان خراسان رضوی با وسعتی حدود 128420 کیلومترمربع معادل 7.8 درصد مساحت کل کشور ومتشکل از 20 شهرستان ،65 بخش ،163 دهستان و8861 آبادی جمعیتی معادل 4777 هزار نفر رادرخود جای داده است.

ازجمعیت فوق 2909 هزار نفر معادل 60.1 درصد درمناطق شهری و1858 هزار نفر معادل 38.9 درصد درمناطق روستایی استان ساکن هستند .
به رغم تقسیم استان،شاخصها حاکی ازآن است که استان خراسان رضوی همچنان از جایگاه مناسبی دراقتصاد کشور برحوردار می باشد.

پیشینه تاریخی خراسان

استان پهناور خراسان با ساختار گونه گون و کهن زمین شناسی ، اقلیم متنوع و جاذب ، موقعیت ویژه جغرافیایی ، بی گمان از قدیمی ترین دوران حیات بشری ، بستر فعالیتهای بشری ، بستر فعالیتهای معیشتی ، بازرگانی و نظامی عمده بوده است ، به دلیل همین موقعیت خاص ، کهن ترین ، معروفترین و طو لانی ترین راه ارتباطی بین شرق و غرب یعنی (( جاده تاریخی ابریشم )) از طریق خراسان شرق را به غرب مرتبط می سازد
تنوع جغرافیایی سرزمین خراسان با وجود آب و هوای کویری و گرم در بخش جنوبی و معتدل کوهستانی در شمال استان و به طور پراکنده در مرکز ، با ارتفاعات قابل توجهی نظیر بینالود ، هزار مسجد ، کپه داغ ، قهستان و… زمینه ای مناسب برای استقرار بشر از قدیمی ترین ایام و جذب اقوام وطوایف متعدد در دورانهای مختلف بوده است .، سرزمینی که نواحی مختلف آن عرصه رویش انواع نباتات مناطق سردسیری و گرمسیری از قبیل گندم ، برنج، بادام ، سیب ، انگور ، پسته ، خرما ،و… است .

مناطقی از آن استعداد پرورش انواع مختلف حیوانات اهلی و وحشی نظیر پلنگ ، گرگ ، شتر . اسب ، آهو ، گوسفند . بز و … داراست .

قدیمی ترین آثار حیات انسانی در ایران ، شامل تعدادی ادوات و دست افزارهای سنگی . با قدمت تخمینی 800 هزار سال قبل ، متعلق به دوران پارینه سنگی قدیم ، از بستر رودخانه کشف رود مشهد بدست آمده است . در حالی که قدیمی ترین مکانهای استقرار انسان ، حداکثر با قدمت 100 هزار سال در نواحی دیگر ایران نظیر آذربایجان ، لرستان و … شناسایی شده اند .
دومین مکان از نظر قدمت ، پناهگاه سنگی (غار) ((خونیک)) در نزدیکی بیرجند است که متعلق به دوره پارینه سنگی میانه با قدمتی بین 50تا60 هزار سال می باشد . از آن پس آثار و شواهد زندگی بیشماری از دوران نوسنگی تا آغاز دوران تاریخی در جلگه مشهد ، دره اترک علیا (قوچان) ، جلگه درگز ، بجنورد ، تربت حیدریه ، بیرجند و… شناسایی شده اند این شواهد و آثار به اقوام و ساکنان اولیه و بومیئ خراسان مربوط می شود که بنا به عقیده برخی محققان به عنوان اقوام (( آسیایی ))شهرت یافته اند و سراسر آسیای غربی از مدیترانه تا ترکستان و دره سند را فرامی گیرد .
ولی در حقیقت مهمترین مقطع تاریخ خراسان در سرآغاز دوران تاریخی ایران با ورود اقوام ((آریایی)) به فلات ایران پیوند می خورد . در این واقعه که در اغاز هزاره اول ق.م اتفاق افتاد ، آریایی ها تازه وارداز طریق خراسان به سمت نجد ایران پیش رفتند و بخش اعظم آنها آنچنان که از توصیفات (( اوستا )) برمی آید ، در خراسان و سیستان مستقر شدند و شاید به همین دلیل است که عمده حوادث آغاز تاریخ ایرانیان که در دو منبع (( اوستا)) و (( شاهنامه فردوسی )) ذکر شده است در مشرق ایران و در واقع در خراسان بزرگ رخ می دهد .
بسیاری از محققان ، زادگاه ((زردشت)) را مشرق ایران و بوژه حدود خراسان می دانند . برخی از داستانها و افسانه های محلی و از جمله داستان کاشتن سرو کاشمر در خراسان به یاد بود پذیرش آیین نو زردشت توسط ((ویشتاسپ)) نیز مؤید این نظر است . دیاکونوف نیز محل پیدایش زبان اوستایی را در آسیای میانه ، مشرق ایران ، افغانستان و خراسان کنونی می داند .

جغرافیای طبیعی خراسان

موقعیت استان وسیع خراسان در شمال شرقی کشور بین 55 درجه و 17 دقیقه تا 61 درجه و 15 دقیقه طول شرقی و 30 درجه و 24 دقیقه تا 38 درجه و 17 دقیقه عرض جغرافیایی نیمکره شمالی قرار گرفته و از شمال و شمال شرق به جمهوری ترکمنستان با مرز مشترک حدود 751 کیلومتر ، از شرق به جمهوری اسلامی افغانستان با مرز مشترک حدود 619 کیلومتر ، از غرب به استانهای گلستان ، سمنان و اصفهان و از جنوب به استانهای سیستنان و بلوچستان ، کرمان و یزد محدود است . طول استان به خط مستقیم 750 کیلومتر و عرض متوسط آن حدود 420 کیلومتر است . خراسان بیش از 19% از خاک کشور رادر بر گرفته و مساحتی معادل 303513 کیلومتر مربع دارد .

پستی وبلندیها

استان پهناور خراسان به سبب وسعت زیاد ، از نظر شرایط طبیعی بسیار متنوع و هر یک از نواحی مختلف آن دارای ویژگیهای خاصی است .بلندترین نقطه آن قله بینالود ، 3211متر و کم ارتفاع ترین نقطه آن در شمال سرخس ، 300 متر از سطح دریا ارتفاع دارد .
کوههای خراسان دنباله ارتفاعات البرز به سمت مشرق است که به صورت قوسهای موازی از شاه کوه آغاز شده و در جهت شمال غربی به سوی جنوب شرقی تا ارتفاعات هندوکش افغانستان امتداد می یابد .
در میان این رشته کوههای موازی ، دره ها و دشتهای وسیعی وجود دارد که گاه پهنای آن به حدود 200 کیلومتر می رسد . امتداد این رشته کوهها در برخی نواحی با برخورد به دره یا جلگه گسسته می شود . آنچه در این منطقه حائز اهمیت است ، وجود دشتهای حاصلخیز و آبادی چون : بجنورد ، شیروان ، قوچان ، چناران و مشهد است که در پهنه دشت سر سبزی بین دو رشته ارتفاعات موازی کپه داغ و هزار مسجد در شمال و آلاداغ و بینالود در جنوب به وجود آمده اند .

آب و هوا

گستردگی استان و عواملی مانند وجود رشته کوههای مرتفع و مناطق کویری ، دور از دریا و وزش بادهای مختلف موجب گوناگونی آب و هوا در مناطق آن گردیده است .
در بیشتر بررسیهای انجام گرفته از جمله مطالعات آمایش خراسان ، این سرزمین به سه منطقه آب و هوایی شمال ، مرکز و جنوب تقسیم می شود .
شمال خراسان بطور کلی دارای شرایط آب و هوایی معتدل و سرد کوهستانی است .این منطقه حاصلخیز ترین و متراکمترین بخش استان از نظر جمعیت ، فعالیتهای اقتصادی وامکانات زیر بنایی است . که شامل شهرستانهای بجنورد ، قوچان ، شیروان ، مشهد، درگز ، چناران و سرخس می شود .
مساحت این منطقه حدود پنجاه و هشت هزار کیلومتر مربع است که5/18% وسعت کل استان را تشکیل می دهد . بیشتر جمعیت و امکانات اقتصادی و زیر بنایی این منطقه در اطراف مشهد و در محور مشهد –قوچان قرار دارد.
منطقه مرکزی استان شامل شهرستانها ی سبزوار ، اسفراین ، نیشابور ، تربت حیدریه ، کاشمر، تربت جام ،تایباد و خواف است . و مساحتی در حدود 85هزار کیلومتر مربع دارد که 2/27 %استان را در بر می گیرد .
این منطقه دارای آب و هوای نیمه صحرایی ملایم بوده و فعالیت اصلی اقتصادی آن کشاورزی است که در دشتهای وسیع دامنه های جنوبی بینالود تا کویر نمک و مناطق کویری مرز افغانستان انجام می شود .این دشتها از نظر آب وهوایی جزو مناطق خشک ونیمه خشک محسوب می شوند و میزان بارندگی در آنها بین 200 تا250 میلیمتر در سال است .
جنوب خراسان دارای آب و هوای خشک و نیمه صحرایی است .وسعت این منطقه از شش شهرستان بیرجند ، طبس ، فردوس، گناباد، قائنات، و نهبندان تشکیل شده حدود170هزار کیلومتر مربع است که حدود نیمی از مساحت کل استان را در بر می گیرد .
بررسی وضعیت بارندگی استان نشانگر این است که در بیش از 90% استان توزیع مکانی و زمانی بارشها و پراکندگی آنها یکنواخت و مشابه نیست ، میزان ریزشهای جوی به صورت باران و برف در 15%مساحت استان (نواحی شمال و شمال غربی )آن نسبتا زیاد است به طوری که در برخی مناطق مجاور استان گلستان ، میزان بارندگی گاه به بیش از 700 میلیمتردر سال می رسد . میانگین بارندگی سالانه این
این ناحیه یبن 300 تا400 میلیمتر تغییر می کند ولی در مناطق جنوبی ، شرقی و مرکزی که بیش از 85% مساحت خراسان را شامل می شود میزان بارندگی در این مناطق تقریبا معادل 150 میلیمتر است .
تنوع آب و هوایی استان عبارت است از :
-آب و هوای سرد کوهستانی و نیمه صحرایی سرد در شمال و شمال غرب
-آب و هوای معتدل کوهستانی در مناطقی از شمال و شمال غرب و مرکز
-آب و هوای نیمه صحرایی ملایم در شمال شرق ، مرکز و مناطقی از غرب و نیز مناطق کوهستانی جنوب
-آب و هوای گرم صحرایی فراگیر مناطق مرکزی به طرف جنوب وجنوب غرب

تقسیمات کشوری سابقه تقسیمات کشور ی در خراسان

در سال 800ه.ق نام خراسان بر تمام ایالات اسلامی در شرق کویر لوت تا هندوکوش به استثنای سیستان و بلوچستان و قهستان در جنوب اطلاق می گردیده است .
پس از جنگ هرات در سال 1249 ه.ش خراسان به دو قسمت تجزیه شد و قسمتی که در غرب رود خانه هریرود واقع بود جزو ایران و شرق آن ضمیمه افغانستان گردید . در سال 1324ه.ق (1285ه.ش)ایران به چهار ایالت بزرگ تقسیم شد که عبارت بودند از آذربایجان ،کرمان و بلوچستان ، فارس و بنادر و خراسان و سیستان .
ار آن زمان تا سال 1316 ه.ش که اولین قانون تقسیمات کشوری در مجلس شورای ملی تصویب گردیده بود که بر هر ایالت یک والی و در هر ولایت یک حاکم حکومت می کرده است .

در سال 1316 بر اساس قانون تقسیمات کشوری مصوب مجلس شورای ملی ، کشور به 10 استان و 49شهرستان تقسیم گردیدکه هر شهرستان شامل چند بخش و هر بخش شامل چند دهستان می گردید .خراسان نیز به 7شهرستان بجنورد ، بیرجند، سبزوار، قوچان، گناباد ، مشهد و تربت حیدریه تقسیم شد .
در سال 1329شهرستانهای درگز . نیشابور ، فردوس و کاشمر نیز تشکیل شد .و شهرستانهای استان به 11 شهرستان ارتقاء یافت .
درسال 1335 شهرستان درگز ضمیمه قوچان گردید و دو شهرستان تربت جام و طبس به وجود آمدند . در سال 1339 مجددا درگز به شهرستان تبدیل شد . و شهرستانهای شیروان و اسفراین نیز ایجاد شدند . در سال 1354 بخش باخرز تربت جام به مرکزیت شهر تایباد از بخش به شهرستان تبدیل شد . در سال 1359 نام آن به تایباد تغییر یافت .
همچنین در سال 1359 بخش قائنات شهرستان بیرجند به شهرستان قائنات تبدیل شد و تا سال 1362 خراسان شامل 17 شهرستان و 53 بخش و 211دهستان بوده است .
پس از تصویب قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری در مجلس شورای اسلامی به تاریخ 15/4/1362 و آیین نامه اجرایی آن در تاریخ 22/7/1363 مراحل اجرایی آن شروع و ابتداتامرحله اول آن یعنی کارشناسی و بررسی و پیشنهاد دهستانها آغاز گردید و در آبان ماه 1364 با حضور کلیه کارشناسان تقسیمات کشوری مراکز استانهای کشور در مشهد مقدس ، عملیات دهگردشی ، معاینه محلی ، کارشناسی و جمع بندی و پیشنهاد دهستانهای شهرستان مشهد به عنوان نمونه در کل کشور انجام پذیرفت و دهستانهای دیگر شهرستانها نیز پس ازآن مورد بررسی و کارشناسی و پیشنهاد قرار گرفت و به تدریج مورد تصویب هیات محترم دولت واقع شد به طور که تا پایان سال 1365خراسان دارای 213 دهستان گردید .
با پایان یافتن مرحله اجرا ی مرحله اول این قانون ، تشکیل شهرستانهای نهبندان ، سرخس و خواف در تاریخ 14/5/1368 و چناران در 14/1/69 همزمان با بخشهای شوسف ، مرز داران ، سنگان ، و گلبهار به تصویب رسید . ایجاد بخشهای ابخرز در شهرستان تایباد ، سربیشه در بیرجند ، سرحد در شیروان ، جوین ورودآب و خوشاب دزر سبزوار ، میان جلگه در نیشابور ، زیر کوه در قائنات ، فاروج در قوچان و جلگه زاوه در تربت حیدریه نیز به تدریج به تصویب رسید و در پی آن تابعیت دهستانهای استان در شهرستانهای استان به 21و تعدادبخشها به 67رسید .
ایجاد شهرستان فریمان نیز در سال 1372 همراه با بخش قلندر آباد مورد تصویب واقع شد و بخشهای زوزن همراه دهستان کیبرو بستان در شهرستان خواف و نیم بلوک در قائنات ، بخش نصر آباد همراهدهستان کاریزان در تربت جام ، بخش گرمخان بادهستان گرمخان در شهرستان بجنورد ، بخش رخ با دهستان رقیچه در تربت حیدریه ، کاخک در گناباد و بخش رضئیه و دهستان کنه بیست در شهرستان مشهد ، بتدریج تصویب و ابلاغ شد.
در تاریخ 21/3/1374 ایجاد شهرستان بردسکن همراه با بخش انابد و دهستان درونه آن مورد تصویب قرار گرفت . ایجاد شهرستان جاجرم نیز در تاریخ 4/2/76 به تصویب رسید .
در حال حاضر استان خراسان شامل 24 شهرستان ، 60 شهر ، 77بخش ، 225دهستان ، 4555روستا (آبادیهای دارای بیش از 20 خانوار جمعیت ) 21113مزرعه و 4200مکان است .

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:57

0 نظر

اقلیم استان البرز

استان البرز به مرکزیت کرج بزرگ از نظر موقعیت جغرافیایی از شمال به استان مازندران از غرب به استان قزوین و از شرق به استان تهران و از جنوب به استان مرکزی محدود میشود .

پهنه استان شامل: شهرستانهای ساوجبلاغ- کرج - نظر آباد و شهر هاو بخشهای اشتهارد –آسارا –طالقان –چارباغ چندار–تنکمان وشهرهای فردیس- محمدشهر- کمال شهر - ماهدشت- مشکین دشت - گرمدره -کوهسار و شهر جدید هشتگرد میباشد.که با توجه به موقعیت بسیار استراتژیک بعنوان چهارراه غرب و شمال کشور محسوب میشود که نقطه اتصال راه ترانزیتی 17استان پر جمعیت کشور است و از لحاظ جمعیتی حدود 5/2میلیون نفر در این استان ساکن میباشند که در مقایسه با جمعیت کشور در آخرین آمار سال 1389 حدود 5 % از جمعیت کل کشور را شامل می شود.

ارتفاعات البرز مهمترین نقش را در شکل گیری اقالیم استان بعهده دارند استان البرز در فصول سرد سال متاثر از سیستم های شمالی و شمال غربی و غربی به ویژه جنوب غربی بوده و ریزش های آن متاثر از فعالیت این
سیستم ها می باشند. بارندگی های این منطقه از ماههای آبان وآذر آغاز وتا اواسط اردیبهشت ماه ادامه می یابد.

استان البرز از نظر اقلیمی دارای تنوع زیادی می باشد به گونه ایی که از اقلیم بیابانی در قسمتهای جنوبی شروع و تا اقلیم های نیمه مرطوب و مرطوب در قسمتهای شمالی ادامه پیدا می کند.

با توجه به موقعیت عمومی استان می توان بیان نمود که شدید ترین تضاد آب و هوایی شمالی– جنوبی یعنی اقلیم مرطوب و نیمه مرطوب در شمال و در مقابل اقلیم نیمه خشک و بیابانی در جنوب استان دیده می شود.

استان البرز به لحاظ وجود مراکز متعدد صنعتی، دانشگاهی، کشاورزی ، گردشگری ،طبیعت گردی ،میراث فرهنگی و... در کشور جایگاه ویژه ای دارد .

موقعیت جغرافیایی :

استان از شمال به استان مازندران ؛ از جنوب به استان مرکزی ؛ از غرب به استان قزوین و از شرق به استان تهران محدود می شود . این استان در جنوب ارتفاعات البرز مرکزی واقع شده و نوسانات ارتفاعی در آن زیاد

است لذا آب و هوای استان متاثر از عامل ارتفاع می باشد ارتفاعات البرز مهمترین نقش را در شکل گیری
اقلیم های استان به عهده دارد استان البرز در فصول سرد سال متاثر از سیستم های شمالی و شمال غربی و غربی ویژه جنوب غربی بوده و ریزش های آن متاثر از فعالیت این سیستم ها می باشند . بارندگی های این منطقه از ماههای مهر وآبان آغاز و تا اواسط اردیبهشت ماه ادامه می یابد.

ارتفاعات استان البرز:

استان البرز در دامنه های جنوبی سلسله جبال البرز قرار گرفته است این بخش از ارتفاعات البرز مرتفع ترین قلل البرز را به خود اختصاص داده است ارتفاعات کندوان وکوههای طالقان در شمال وشمال غربی استان تا محل تلاقی رودخانه الموت یه رودخانه طالقان کشیده شده وبه مثابه دیواری عظیم دو اقلیم شمال وجنوب ارتفاعات البرز را از یکدیگر متمایز نموده است

عرض جغرافیایی:

از دیگر عوامل موثر بر اقلیم یک منطقه عرض جغرافیایی است که به سبب محدودیت گستردگی عرض جغرافیایی در استان البرز تاثیر آن بر اقلیم استان از این جهت محدود می باشد

منابع آبها(منابع رطوبتی):

منابع آب به عنوان یک فاکتورمهم در شکل گیری اقلیم هر منطقه مورد ارزیابی قرار می گیرد که خود به سه دسته آبهای سطحی ؛ آبهای زیززمینی وسدها دسته بندی می شود .در بخش نخست رودخانه های استان قرار دارند که مهمترین آنها عبارتند از کرج و طالقان رود. در بخش دوم آبهای زیر زمینی قرار دارد که در اشکال

چاهها وقنوات وچشمه ها مورد بهره برداری قرار گرفته و به تغییر سیمای اقلیمی استان کمک می نمایند . سومین

قسمت از منابع رطوبتی استان را سدها تشکیل می دهند که مهمترین آنهاسد امیرکبیر و سد طالقان
می باشد که هریک با آبیاری بخش وسیعی از زمینهای اطراف خود در رویش وپوشش گیاهی استان ودر نتیجه اقلیم استان اثر می گذارد.

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:56

0 نظر

اقلیم استان قزوین

استان قزوین در حوزه مرکزی ایران بین ۴۸ درجه و ۴۵ دقیقه تا ۵۰ درجه و ۵۱ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و ۳۵ درجه و ۲۴ دقیقه تا ۳۶ درجه و ۴۸ دقیقه عرض شمالی نسبت به خط استوا قرار دارد.
این استان از شمال به استانهای مازندران و گیلان و از غرب به استانهای زنجان و همدان ، از جنوب به استان مرکزی و از شرق به استان تهران محدود میباشد.
استان قزوین به دلیل داشتن ارتفاعات متعدد همچون رشته کوه البرز درشمال استان و گسترش آن در جهات شمالشرقی و شمالغربی و کوههای پراکنده در نقاط دیگر استان ، شرایط مناسب زیست اقلیمی را داراست .
مرتفع ترین کوهها، سیالان با ارتفاع ۴۱۷۵ متر از سطح دریا و کی جگین با ۳۵۰۰ متر از سطح دریا و سفید کوه با ۲۳۰۰ متر از سطح دریا محدوده مرکزی و شرقی استان را تشکیل می دهد.
که شیب آن از شمالغرب در جهت جنوبشرق امتداد یافته و ارتفاع پایین ترین نقطه آن ۱۱۳۰ متر از سطح دریاست و به دلیل همین شیب سطح آبهای زیر زمینی در جنوبشرقی استان بالا می باشد. حداقل ارتفاع استان در شمالغرب در بخش طارم سفلی در کناره های دریاچه سفید رود با ارتفاع ۳۰۰ متر از سطح دریاست.
استان قزوین به لحاظ شرایط طبیعی به دو ناحیهٔ کوهستانی و دشتی تقسیم می‌شود. منطقهٔ کوهستانی آن در شمال استان قرار دارد و دهستان‌‌های الموت، رودبار و قسمتی از کوهپایهٔ اقبال و پشگلدره را در بر می‌گیرد. در همین ناحیه، بخشی از رشته‌کوه البرز از بخش شمال غربی و از استان گیلان به طرف جنوب غربی در داخل استان قزوین کشیده شده است. سیالان و الموت دو قله از قله‌های معروف کوهستان‌های بخش غربی البرزدر این منطقه قرار دارند .
دره‌ های البرز در دامنه‌های خشکِ جنوبی، به‌ویژه در ناحیهٔ‌ قزوین، باریک و کم‌عرض هستند و با دیواره ‌های پرشیب کشیده شده‌اند. آبادترین و پرجمعیت‌‌ترین دره ‌های آن، درهٔ شاهرود و دره ‌های دو شاخهٔ معروف آن، رود طالقان و رود الموت‌اند که آب دامنه ‌های البرز جنوبی را به سفیدرود می‌رسانند. دره و رودخانهٔ‌ شاهرود کوه‌های میان درهٔ چالوس و سفیدرود را از شرق به غرب شکافته و آن را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرده‌اند. در جنوب شاهرود، کوه‌های زیاران، سبزپوش، خزران و ... قرار دارند که از زمان‌های پیشین مسیرهای پیادهٔ‌ شمالی - جنوبی قزوین بوده‌‌اند که بعضی از آن‌ها در امتداد دره‌ها تا ساحل دریای مازندران (خزر) امتداد یافته‌اند و گردنه‌های معروف سلمبار و الوچشمه را پدید آورده‌‌اند. این راه ‌ها ناحیهٔ دشت قزوین را به غرب مازندران و شرق گیلان متصل ‌کرده‌اند. در ناحیهٔ غربی دشت قزوین یک رشته ارتفاعات موازی به نام «چرگر» قرار دارد که از جانب شمال به جنوب کشیده شده و استان قزوین را از استان زنجان و خمسه جدا می‌کند. این ارتفاعات در حدفاصل نواحی سلطانیه و طارم قرار دارند. در قسمت جنوب این استان، چند رشته از ارتفاعات به موازات هم قرار گرفته‌اند که به نام «رامند» معروف هستند.
ارتفاعات مزبور در جنوب شرقی دهستان زهرا قرار دارند. این ارتفاعات در قسمت جنوب غربی با کوه‌های خرقان و درگزین استان همدان پیوند دارند. استان قزوین از جانب غربی، ‌ بدون هیچ مانعی، به جلگهٔ ساوجبلاغ که در حال حاضر جزء محدودهٔ استان تهران است و کوه طالقان آن را از استان قزوین جدا کرده است، منتهی می‌شود.
از پدیده های طبیعی استان قزوین می توان به دریاچه اوان به مساحت حدود ۸ هکتار در بخش رودبار الموت اشاره کرد که همه ساله تعداد زیادی از گردشگران را به خود جذب می کنداستان را دشت و قسمتهای جنوبی آن را ارتفاعات فرا گرفته است.
تنوع اقلیمی استان و قابلیتهای آبی و خاکی زمینه مناسبی برای کشت انواع محصولات گرمسیری در منطقه طارم سفلی و رودبار الموت و سایر محصولات سردسیری را در دیگر نقاط استان فراهم آورده است. کل اراضی قابل کشت استان حدود ۴۷۰ هزار هکتار می باشد. میزان مراتع استان حدود ۹۵۰ هزار هکتار در قالب مراتع درجه یک ، دو و سه است.
جنگلهای استان در ارتفاعات دو تا سه هزار متری بخش الموت و طارم سفلی به صورت درختان پراکنده و نامنظم روئیده که ذخیره گاه ژنتیکی درختانی مانند ارش، زالزالک ، بلوط، گردوی وحشی، آلو جنگلی، بادام کوهی و پسته وحشی می باشد.
با وجود اکوسیستمهای ویژه دراستان غنای حیات وحش استان در خور توجه بوده و از محیط های طبیعی که استعداد طبیعی حفظ و احیاء رستنیها ، تکثیر و پرورش جانوران وحشی و ذخایر ژنتیکی گیاهی و همچنین ویژگیهای خاصی از نظر آثار طبیعی دارند عبارتند از:
- منطقه حفاظت شده باشگل
- منطقه شکار و تیراندازی ممنوع الموت
در گذشته تنوع گونه ها و وضعیت جانوری آن در حدی گزارش شده که یکی از عرصه های طبیعی کشور محسوب می گردید. در ۳۰ سال گذشته روند تخریب و دگرگونیهای انجام شده در قلمرو زیستگاهی به تدریج باعث کاهش جمعیت وحوش شده و بخصوص در ۱۰ سال اخیر سیر قهقرایی تراکم جمعیت حیات وحش ثبت گردیده است. کل و بز، میش و قوچ، آهو، خرگوش، گرگ، روباه معمولی ، شغال، خرس قهوه ای، گراز، پلنگ و احتمالاً سیاه گوش از جمله وحوش استان به شمار می روند. همچنین گونه های مختلف پرندگان شکاری و پرندگان قابل شکار در نقاط مختلف استان مشاهده می شوند.

آبهای سطحی استان عمدتاً در دو حوزه آبریزجاری است. حوزه آبریزشمالی (سفید رود) و حوزه آبریز جنوبی (شور).
حوزه آبریز شمالی (سفید رود) از رودخانه های طالقان رود و الموت رود که با هم شاهرود را تشکیل می دهند، با میزان حدود ۷۵۰ میلیون متر مکعب در شهر لوشان از استان خارج می گردد. حوزه آبریز جنوبی (شور) که شامل رودخانه های حاجی عرب، خررود و ابهررود و رودخانه های کوچک دامنه های جنوبی البرز می شود. رود حاجی عرب از کوههای جنوبی (خرقان شرقی) سرچشمه گرفته با حجم آبی در حدود ۱۶ میلیون متر مکعب بصورت فصلی جریان دارد.

حرکت توده های هوای مهاجر و فعالیت سیستمهای هواشناسی آنها، از جمله عوامل اصلی در شکل گیری اقلیماستان قزوین به شمار می آید. مهمترین توده های هوائی که در فصول سرد سال استان قزوین را تحت نفوذ خود قرار می دهند بطور عمده کم فشار مدیترانه ای از جانب غرب، قطبی بری و قطبی شمالی از سمت شمالغرب و شمال، قطبی بحری از شمالغرب بوده و در تابستانهای بری تروپیکال از منشأ کویر ایران یا صحرای عربستان و یا جریانات شمالغربی از اروپای مرکزی می باشد. غلبه نادر توده های هوای بحری تروپیکال(گرم و مرطوب) در تابستانها از سمت شمالغرب نیز بصورت اتفاقی گزارش شده است. در سالهائی که مرکز کم فشار سودانی دارای فعالیت شدید باشد، دامنه فعالیت سیستمهای بارانزای آن ممکن است از جنوبغرب وجنوب کشور به بخشهای مرکزی کشور و حتی به عرضهای بالاتر هم توسعه یابد. و در این شرایط بر استان قزوین مؤثر واقع شده و بارشهائی را سبب شود.

اقلیم‌ در هر منطقه‌ متاثر از فاکتورهای‌ متعددی‌ چون‌ عرض‌ جغرافیایی‌، ارتفاع‌ از سطح‌ دریا ، وضعیت‌ توپوگرافی ‌و همچنین تغییرات‌ عناصر جوی‌ و خصوصیات‌ آنها و... می باشد.
در شکل گیری اقالیم استان قزوین نیز همه عوامل ذکر شده دخیل بوده و به همین دلیل تنوع اقلیمی ویژه ای را بوجود آورده اند .
با توجه به نقشه اقلیمی استان که به روش دمارتن تهیه گردیده و کاملا از وضعیت توپوگرافی و ارتفاعات تبعیت می نماید بیشترین پهنه اقلیمی استان در اقلیم نیمه خشک سرد قرار میگیرد .
در این نقشه تنوع اقلیمی بارزی در ارتفاعات مناطق شمالشرقی و سر شاخه های رودخانه شاهرود در منطقه الموت مشاهده می گردد . اقلیم های خیلی مرطوب ، مرطوب ، نیمه مرطوب فرا سرد و مدیترانه ای سرد و معتدل در این منطقه قابل تشخیص است. شهر معلم کلایه مرکز این بخش دارای اقلیم نیمه مرطوب سرد بوده ، که این شرایط اقلیمی به سمت مناطق مرکزی الموت متعادل تر گشته بطوریکه در رازمیان آب و هوای نیمه مرطوب معتدلی قابل مشاهده است .
بعلاوه تنوع اقلیمی را در مقیاس کوچکتری در ارتفاعات شمالغربی استان می توان ملاحظه نمود. مناطق کم ارتفاع اطراف سد سفید رود و بخش طارم سفلی نواحی هستند که از اقلیم نیمه خشک معتدل برخوردار می باشند .
اقلیم نیمه خشک سرد بیشترین پهنه اقلیمی دشت مرکزی قزوین و شهرهای آبیک و تاکستان می باشد . با رسیدن به مناطق مرتفع در بخش های شمالی این شهرها و همچنین منطقه کوهین و کاهش میانگین دما ، آب و هوای نیمه خشک فراسرد مشاهده می گردد.
خشکترین منطقه استان منطقه بویین زهرا و مناطق پیرامون آن در شرق وجنوب بوده که دارای اقلیم خشک سرد می باشند. این در حالی است که در مناطق ارتفاعی آوج اقلیم های مرطوب فراسرد و نیمه مرطوب فراسرد غالب می باشد .آبهای سطحی استان عمدتاً در دو حوزه آبریزجاری است. حوزه آبریزشمالی (سفید رود) و حوزه آبریز جنوبی (شور).
حوزه آبریز شمالی (سفید رود) از رودخانه های طالقان رود و الموت رود که با هم شاهرود را تشکیل می دهند، با میزان حدود ۷۵۰ میلیون متر مکعب در شهر لوشان از استان خارج می گردد. حوزه آبریز جنوبی (شور) که شامل رودخانه های حاجی عرب، خررود و ابهررود و رودخانه های کوچک دامنه های جنوبی البرز می شود. رود حاجی عرب از کوههای جنوبی (خرقان شرقی) سرچشمه گرفته با حجم آبی در حدود ۱۶ میلیون متر مکعب بصورت فصلی جریان دارد.
خررود از کوههای جنوب استان زنجان سرچشمه گرفته و شیب آن در جهت شرق می باشد و آبدهی سالیانه آن حدود ۲۶ میلیون متر مکعب د راستان تخلیه می شود. همچنین رودخانه های دامنه جنوبی البرز که آب شیب آنها بطرف جنوب می باشد، عموماً فصلی بوده و آبدهی آنها حدود ۲۵۰ میلیون متر مکعب برآورد شده است.

عناصر اقلیمی استان قزوین در بررسی و مطالعه اقلیم باید بین عناصر و عوامل اقلیمی تفاوت قائل شد. دما، فشار و تابش هر کدام یک عنصر اقلیمی تلقی می شود. تلفیق و آمیزه‌ای از این عناصر را نیز که معرف یک حالت فیزیکی معین جو است مانند گرما، بارش یا ابرناکی آسمان بعنوان عناصر اقلیمی درنظر می‌گیرند. اما ارتفاع، طول، عرض جغرافیایی، جهت کوهستان و پوشش گیاهی که به نحوی در فضای مورد مطالعه تأثیر دارد عامل اقلیمی می‌نامند. در اینجا ما به بررسی نرمالهای اقلیمی استان که حاوی یک نتیجه گیری کلی از آمار در دسترس از عناصر جوی می‌باشد می‌پردازیم:

- بارندگی استان قزوین
بر اساس نقشه همباران استان ، میانگین بارش سالانه در سطح استان از ۲۱۰ میلی متر در بخش های شرقی تا بیش از۵۵۰ میلی متر در ارتفاعات شمال شرقی متغیر است و خطوط همبارش کم و بیش موازی خطوط تراز می باشند. پرباران ترین نقاط استان دامنه های شمالشرقی در منطقه الموت با بارشی بیش از ۵۵۰ میلیمتر بوده که این شرایط بارشی کم وبیش در مناطق مرتفع شمالی شهرستان قزوین قابل مشاهده می باشد. بعلاوه در ارتفاعات جنوبغربی استان ( منطقه آوج) نیز با مناطقی مواجه می شویم که بارش سالانه بیش از ۴۵۰ میلیمتر را دارا هستند .
خشکترین مناطق استان از سمت جنوب شرق استان و مناطق بیابانی بویین زهرا شروع و تا بخشهای جنوبی شهرستان تاکستان امتداد می یابد ، که این مناطق با بارندگی سالانه بین ۲۱۰ تا ۲۳۰ میلیمتر مواجه هستند. همچنین در مناطق شمالغربی استان نیز روند کاهش بارش بواسطه کاهش ارتفاع مشهود بوده بطوریکه با رسیدن به مناطق لوشان و منجیل در خارج استان میزان بارندگی به ۲۱۰ میلیمتر می رسد.

- رطوبت نسبی هواایستگاه سینوپتیک قزوین بررسی آمار و داده های میانگین ماهیانه و میانگین حداقلها و حداکثر های رطوبت نسبی قزوین ، حاکی از آن است که نفوذ و تاثیر توده های هوای بارانزا به استان به همراه تاثیر ارتفاعات موجب گردیده که توزیع رطوبت هوا قزوین از شرایط مناسبی برخوردار باشد در اکثر ماههای سال از شرایط رطوبتی مناسبی و مساعدی برخوردار باشد و خشکی هوا حتی درماههای گرم تابستان آنچنان نیست که منطقه را دچار محدودیتهای از نقطه نظر زیست اقلیمی ، گردشگری و فعالیتهای کشاورزی بنماید.
بررسی رطوبت نسبی هوا در شهر قزوین بیانگر آن است که میانگین رطوبت نسبی در طول ماههای زمستان به بالاترین مقدار ممکن می رسد و سیر کاهش تدریجی آن به سمت ماههای بهار و تابستان ادامه یافته ودر ماههای فصل تابستان به پایین ترین مقدارمی رسد و در واقع خشک ترین ماهها را شامل می شوند. با آغاز پاییز و تاثیر توده هوای سرد از سمت شمالغربی و شمال و نفوذ کم فشار مدیترانه ای از جانب غرب و امواج سرمایی حاصل از هجوم توده های هوای مهاجر از مرکز پر فشار سیبری که همزمان با کاهش دمای استان است ، بر رطوبت هوای شهرستان قزوین افزوده می یابد.
میانگین سالانه نم نسبی در قزوین ۵۱ درصد است . افزایش رطوبت نسبی در شبانه روز معمولاً در اوایل صبح و کاهش آن در بعداز ظهر رخ می دهد . میانگین حداقل ها و میانگین حداکثر رطوبت نسبی نیز همانند میانگین سالانه در ماههای سرد سال از مقدار بیشتری برخوردار است. بطوریکه بیشترین مقدار میانگین نم نسبی هوا مربوط به دیماه و کمترین مقدار آن به مربوط به ماههای تابستان می باشد.

- پوشش ابری ایستگاه سینوپتیک قزوین بررسی داده های تعداد روزهای همراه با پوشش ابری ایستگاه سینوپتیک قزوین بیانگر آن است که از اواسط فصل پاییز تا اواسط فصل بهار که مصادف با فصول سرد سال است مقادیر ماهیانه ابرناکی افزایش داشته است و درماههای گرم سال مقدار ابرناکی کاهش یافته وبه حداقل می رسد.
در قزوین بیشترین تعداد روزهای همراه با پوشش ابری به ماه مارس تعلق دارد که معادل ۱۲ روز است که در این روزها آسمان تقریباٌ بطور کامل پوشیده از ابر است. کمترین تعداد روزهای همراه با پوشش ابری متعلق به ماه جولای و آگوست بوده است. قزوین در فصل تابستان کمتر شاهد آسمان تمام ابری است . در مجموع ایستگاه قزوین ۶۹ روز از سال شاهد آسمان پوشیده از ابر است و حداقل تعداد روزهای همراه با پوشش ابری مربوط به فصل گرم و از خرداد تا اواخر شهریور است.

- ساعات آفتابی ایستگاه سینوپتیک قزوین پوشش ابری آسمان با طول مدت ساعات آفتابی رابطه ای معکوس دارد. در روزهایی که آسمان پوشیده از ابر است تعداد ساعات آفتابی به حداقل می رسد . در قزوین بیشترین تعداد ساعات آفتابی مربوط به ماه جولای با ۸/۳۵۴ ساعت و کمترین آن با ۹/۱۴۲ ساعت در ماه دسامبر محاسبه شده است . حداکثر تعداد ساعات آفتابی متعلق به فصل تابستان بوده و پس از تابستان در فصل پاییز سیر کاهش مقدار ساعات آفتابی را مشاهده می نمائیم .
میانگین جمع سالانه ساعات آفتابی در قزوین ۲۹۵۵ ساعت است.

- جریان وزش باد استان قزوین وزش باد به جریان وسیعی از هوا گفته می شود که ممکن است در مجاورت سطح زمین ویا درسطوح فوقانی جو به وجود آید. پدیده جوی باد کمیتی است برداری که دارای دو مولفه جهت وسرعت است.
جهت باد به سمتی گفته می شود که باد ازآن سمت می وزد وبر حسب درجه بیان می گردد که مبداء آن شمال جغرافیایی بوده وهم با چرخش عقربه های ساعت ، درجات آن افزایش می یابد. میزان تندی باد را برحسب نات ( گره ) ویا متر بر ثانیه ویا کیلومتر بر ساعت مورد اندازه گیری قرار می گیرد.
هر نات برابر سرعت یک مایل دریایی بر ساعت ( ۸۵/۱کیلومتر در ساعت ) است. بطور معمول در محاسبات روزانه هر دو نات یک متر بر ثانیه منظور می شود .
اطلاعات پارامترهای باد در ایستگاههای هواشناسی سینوپتیک سازمان هواشناسی از جمله قزوین شامل بادهای غالب ، شدید ترین بادها و متوسط سرعت باد است.

- بادهای عمده استان قزوین عبارتند از : ۱- باد مه ( قاقازان – کهک ) که در اثر نفوذ سیستمهای پرفشار از شمال و شمالغربی از گردنه منجیل وارد منطقه قاقازان و کهک تاکستان شده و به صورت قیفی شکل دشت قزوین را فرا میگیرد.
۲- باد راز ( شره ) جهت وزش این باد از جنوب و جنوبشرقی که از کویر قم بداخل دشت قزوین تقریبا در تمام طول سال می وزد. اما از اواسط بهار تا اواخر تابستان به دلیل افزایش درجه حرارت ، تبخیر و کاهش رطوبت شدت بیشتری می یابد. درصد وزش سالیانه این باد ۷/۱۲% و سرعتی متوسط معادل ۴ متر بر ثانیه دارد.

- رژیم‌ دمایی‌ استان قزوین بررسی‌ آمار ماهانه‌ ایستگاههای‌ معتبر استان‌ نشان‌ می‌دهد که‌ دراین ایستگاهها ‌ تیرو مرداد گرمترین‌ و دی‌ و بهمن‌ سردترین‌ ماهها می باشند . براساس نقشه همدمای سالانه استان ، ارتفاعات شمال شرقی و شمالی استان و همچنین ارتفاعات آوج در جنوب غرب استان دارای دمای کمتری نسبت به سایر نقاط استان هستند. کمترین مقدار متوسط سالانه دما ۲ درجه سانتی گراد بوده که درقلل شمالشرقی مشاهده می شود. و بیشترین متوسط سالانه دما ۱۸درجه سانتیگراد بوده که درمناطق کم ارتفاع شمالغربی پیرامون دریاچه سد سفید رود قابل مشاهده می باشد . بعلاوه در قسمت دشت و بخشهای داخلی استان ، درحاشیه شرقی و جنوبی شهرستان بویین زهرا میانگین دمای ۵/۱۴ درجه سانتیگراد مشاهده می گردد .

- یخبندان ایستگاههای استان قزوین اولین روز یخبندان این ایستگاه بطور متوسط از تاریخ ۱۹ آبان آغاز می گردد که این میزان در سالهای مختلف از ۱۹ مهر تا ۱۹ آذر دامنه دارد. در طول دوره آماری این ایستگاه پائین ترین دمای مشاهده شده ۲۴- درجه سانتیگراد که در تاریخ ۲۰/۱۰/۱۳۵۵ ثبت گردیده است همچنین در طول دوره آماری میانگین سالانه تعداد روزهای یخبندان ( حداقل دمای صفر و پایین تر ) ۹۰ روز می باشد.

تاکستان:
اولین روز یخبندان این ایستگاه بطور متوسط از تاریخ ۲۱ آبان آغاز می گردد که این میزان در سالهای مختلف از ۲۱ مهر تا ۱۲ آذر دامنه دارد. در طول دوره آماری این ایستگاه پائین ترین دمای مشاهده شده ۵/۲۰- درجه سانتیگراد که در تاریخ ۱۵/۱۱/ ۱۳۵۰ ثبت گردیده است همچنین در طول دوره آمــاری میانگین ســـالانه تعداد روزهای یخبندان ۸۱ روز می باشد.

آوج: اولین روز یخبندان این ایستگاه بطور متوسط از تاریخ ۵ آبان آغاز می گردد که این میزان در سالهای مختلف از ۱۲ مهر تا ۲۶ آبان دامنه دارد. در طول دوره آماری این ایستگاه پائین ترین دمای مشاهده شده ۲۷- درجه سانتیگراد که در تاریخ ۲۷/۱۱/۱۳۵۲ ثبت گردیده است همچنین در طول دوره آماری میانگین سالانه تعداد روزهـای یخبـندان ۱۱۱ روز می باشد.

نیروگاه شهید رجایی :
اولین روز یخبندان این ایستگاه بطور متوسط از تاریخ ۱۱ آبان آغاز می گردد که این میزان در سالهای مختلف از ۲۲ مهر تا ۱۴ آذر دامنه دارد. در طول دوره آماری این ایستگاه پائین ترین دمای مشاهده شده ۵/۱۹- درجه سانتیگراد که در تاریخ ۲۶/۱۰/۱۳۶۷ ثبت گردیده است همچنین در طول دوره آماری میانگین ســالانه تعـداد روزهــای یخبندان ۷۸ روز می باشد.

باغ کوثر: اولین روز یخبندان این ایستگاه بطور متوسط از تاریخ ۱۹ آبان آغاز می گردد که این میزان در سالهای مختلف از ۱۹ مهر تا ۲۹ آبان دامنه دارد. در طول دوره آماری این ایستگاه پائین ترین دمای مشاهده شده ۲۶- درجه سانتیگراد که در تاریخ ۲۹/۱۱/۱۳۶۷ ثبت گردیده است همچنین در طول دوره آماری میانگین ســالانه تعـداد روزهــای یخبندان ۸۶ روز می باشد.

مگسال: اولین روز یخبندان این ایستگاه بطور متوسط از تاریخ ۱۴ آبان آغاز می گردد که این میزان در سالهای مختلف از ۲ مهر تا ۶ آذر دامنه دارد. در طول دوره آماری این ایستگاه پائین ترین دمای مشاهده شده ۲۷- درجه سانتیگراد که در تاریخ ۶/۱۱/۱۳۵۵ ثبت گردیده است همچنین در طول دوره آماری میانگین سالانه تعداد روزهای یخبندان ۸۷ روز می باشد.

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:56

0 نظر

عید فطر در کشور ها وفرهنگها

عید فطر در کشورها و فرهنگها[ویرایش]

مراسم عید فطر در لندن، سال ۲۰۱۰

در مالزی[ویرایش]

در مالزی، عید فطر بیشتر به نام‌های هری رایا و یا عیدالفطری خوانده می‌شود. هری رایا در لغت به معنی « روز جشن» است؛ و برای اشاره به عیدهای اسلامی چون عید فطر و عید قربان به کار می‌رود.

معمولاً در شب پیش از عید فطر، خانواده‌های مالایی، به ویژه زنان خانه دار به تهیه غذاها و شیرینی‌های سنتی مخصوص این عید می‌پردازند. از مهم‌ترین این غذاها، رندانگ است که از گوشت گاو و مرغ پخته شده در شیرنارگیل درست می‌شود. دیگر غذای سنتی مخصوص عید فطر، کتوفات است که از برنج پیچیده شده در برگ خرما تهیه می‌شود.

در فرهنگ مالزی، شب بیست و هفتم ماه رمضان توجوه لیکور خوانده می‌شود که به معنی عدد بیست و هفت است. در طی این شب ها، مردم مالزی با روشن کردن شمع‌ها و چراغ‌های نفتی(که پلیته نامیده می‌شود) در جلوی خانه‌ها و آذین بندی و چراغانی کردن خیابان‌ها به استقبال عید فطر می‌روند. این سنت از این باور سنتی مالایی‌ها سرچشمه می‌گرفت که در شب قدر، فرشتگان و روح القدس در خانه‌هایی که در آن نور وجود دارد، فرو می‌آیند؛ البته امروزه چنین باوری وجود ندارد و روشن کردن چراغ‌های نفتی صرفاً جنبه تزیینی دارد.

در طول عید فطر، مرسوم است که مالایی‌ها لباس‌های سنتی و محلی را می پوشند؛ لباس سنتی مردان باجوملایو و لباس سنتی زنان باجوکورونگ یا باجوکبایا خوانده می‌شود. همچنین در بین مردان و زنان مسلمان مالزی مرسوم است که شال‌های سنتی موسوم به سونگت را در روزهای عید فطر بر شانه‌های خود بیندازند.

مسلمانان مالزی عموماً در روز و پس از طلوع آفتاب، در نماز عید فطر شرکت می جویند؛ پس از نماز زیارت اهل قبور مرسوم است. در زمان زیارت قبور، سوره یس از قرآن را می خوانند و برای آرامش روح مردگان دعا می‌کنند.

در باقی روز، مالایی‌ها به دیدار آشنایان و خویشاوندانشان می‌روند؛ به بچه‌ها در روز عید فطر مقداری پول داده می‌شود که دویترایا نام دارد.

در ایام عید فطر، دانشگاه‌ها و مدارس مالزی یک هفته تعطیل است، هرچند ادارات و موسسات دولتی تنها دو روز تعطیل هستند. سابقاً تعطیلی عید فطر، دو هفته بود؛ که به دلیل بعضی مخالفت‌ها به یک هفته کاهش داده شد.

نخست وزیر مالزی هم در روز اول عید فطر معمولاً بارعام می‌گیرد و مردم می‌توانند برای عرض تبریک به خانه او بروند؛ این مراسم در شهر پوتراجایا برگزار می‌شود.

آتشبازی در شب‌های عید فطر مرسوم است؛ البته برای آتش بازی محدودیت‌های قانونی وجود دارد، اما مواد آتش بازی به طور غیرقانونی از بازارسیاه خریده می‌شود؛ با وجود ممنوعیت آتشبازی، این مراسم به ویژه در بین بچه‌های مالایی از محبوبیت برخوردار است. آتشبازی از روزهای آخر ماه رمضان شروع شده و تا یک هفته پس از پایان ماه رمضان نیز ادامه دارد.

عید فطر در مالزی، تنها یک عید مذهبی و دینی نیست؛ بلکه عید ملی است^{[نیازمند
منبع]}و تمام چینی‌های مقیم مالزی و پیروان دیگر ادیان نیز در این جشن شرکت می جویند

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:53

0 نظر

تصاویر نماز عید فطر در حرم علی بن ابی‌طالب، سال 2014

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:52

0 نظر

لیست جنگهای با تروریسم از ابتدای تاریخ تاکنون

شرکت‌کنندگان

عملیاتی	آیساف · تعلیمات، کمک، مشورت · شرکت‌کنندگان در عملیات بلندمدت آزادی · افغانستان · ائتلاف شمال · عراق (نیروهای مسلح عراق) · ناتو · پاکستان · بریتانیا · ایالات متحده · اتحادیه اروپا · فیلیپین · اتیوپی

اهداف	داعش · القاعده · اسامه بن لادن · القاعده در شبه جزیره عربستان · ابو سیاف · انور العولقی · الشباب · حماس · جنبش جهاد اسلامی · حزب‌الله لبنان · حزب المجاهدین · اتحادیه محاکم شریعت اسلامی · جیش محمد · جماعت اسلامی · لشکر طیبه · طالبان · جنبش اسلامی ازبکستان · بوکو حرام

درگیری‌ها

عملیات بلندمدت آزادی	جنگ افغانستان · عملیات بلندمدت آزادی – فیلیپین · طرح آموزش و تجهیز نیروهای نظامی گرجستان · بقاء و ثبات ارتش گرجستان · عملیات بلندمدت آزادی – شاخ آفریقا · عملیات بلندمدت آزادی – سرتاسر صحرا · حملات هواپیماهای بدون سرنشین به پاکستان · نبرد سنجار ۲۰۱۴

سایر	شورش در مغرب عربی (۲۰۰۲ تاکنون) · شورش در فیلیپین · جنگ عراق · شورشیان عراق · عملیات لیندا ناچی · شورش جنوب تایلند · تروریسم در عربستان سعودی · جنگ در شمال غربی پاکستان · جنگ سومالی (۲۰۰۹–۲۰۰۶)

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:50

0 نظر

گنجایش جایگاه ها در طبقه اول ورزشگاه آزادی تهران چقدر است؟

جایگاه یک (ویژه یا وی‌آی‌پی) ۶۵۰ نفر
جایگاه خبرنگاران ۸۵ نفر
جایگاه دو: ۸۹۰ نفر
جایگاه سه: ۸۳۹ نفر
جایگاه چهار: ۸۲۳ نفر
جایگاه پنج: ۸۵۹ نفر
جایگاه شش: ۸۶۵ نفر
جایگاه هفت: ۸۷۶ نفر
جایگاه هشت: ۸۹۰ نفر
جایگاه نه: ۸۸۶ نفر
جایگاه ۱۰: ۱۳۲ نفر
جایگاه ۱۱: ۸۸۲ نفر
جایگاه ۱۲: ۸۹۰ نفر
جایگاه ۱۳: ۸۸۷ نفر
جایگاه ۱۴: ۸۹۳ نفر
جایگاه ۱۵: ۸۹۲ نفر
جایگاه ۱۶: ۱۰۲۷ نفر
جایگاه ۱۷: ۱۱۸۱ نفر
جایگاه ۱۸: ۱۱۵۱ نفر
جایگاه ۱۹: ۱۱۵۵ نفر
جایگاه ۲۰: ۱۱۶۲ نفر
جایگاه ۲۱: ۱۱۸۳ نفر
جایگاه ۲۲: ۱۰۲۴ نفر
جایگاه ۲۳: ۸۹۱ نفر
جایگاه ۲۴: ۸۹۰ نفر
جایگاه ۲۵: ۸۹۰ نفر
جایگاه ۲۶: ۸۹۴ نفر
جایگاه ۲۷: ۸۹۵ نفر
جایگاه ۲۸: ۸۹۲ نفر
جایگاه ۲۹: ۸۹۱ نفر
جایگاه ۳۰: ۸۸۴ نفر
جایگاه ۳۱: ۸۸۸ نفر
جایگاه ۳۲: ۸۹۲ نفر
جایگاه ۳۳: ۸۴۶ نفر
جایگاه ۳۴: ۹۷۴ نفر
جایگاه ۳۵: ۱۱۷۴ نفر
جایگاه ۳۶: ۹۶۶ نفر

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:49

0 نظر

اطلاعات کامل ومعرفی ورزشگاه ازادی

ورزشگاه آزادی، (ورزشگاه آریامهرسابق)، ورزشگاه ملّی ایران و بزرگ‌ترین ورزشگاه کشور و چهارمین ورزشگاه بزرگ دنیا است. این ورزشگاه برای میزبانی بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ ساخته شد. این ورزشگاه در حقیقت بخشی از مجموعهٔ ورزشی آزادی است. که بازی‌های خانگی تیم ملی فوتبال ایران و دو تیم بزرگ پایتخت نشین استقلال و پرسپولیس در این ورزشگاه برگزار می‌شود.

ورزشگاه آزادی تهران، از نظر استانداردها و ضوابط کنفدراسیون فوتبال آسیا، دارای نمره A- است.^[۳]

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:48

0 نظر

رئیسان سازمان صدا و سیما

صادق قطب زاده

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:47

0 نظر

بیوگرافی کامل اسحاق جهانگیری معاون اول حسن روحانی رئیس جمهور ایران

اسحاق جهانگیری
معاون اول رئیس‌جمهور ایران
مشغول به کار ۱۴ مرداد ۱۳۹۲ – تاکنون
رئیس‌جمهور	حسن روحانی
پس از	محمدرضا رحیمی
رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی
مشغول به کار ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۳ – تاکنون
وزیر معادن و فلزات ایران
مشغول به کار ۱۳۷۶ – ۱۳۷۹
رئیس‌جمهور	سید محمد خاتمی
پس از	حسین محلوجی
پیش از	وزارتخانه در وزارت صنایع ادغام شد.
وزیر صنایع و معادن ایران
مشغول به کار ۱۳۷۹ – ۱۳۸۴
رئیس‌جمهور	سید محمد خاتمی
پس از	خودش (وزیر معادن و فلزات) غلامرضا شافعی (وزیر صنایع)
پیش از	علیرضا طهماسبی
استاندار اصفهان
مشغول به کار شهریور ۱۳۷۱ – مرداد ۱۳۷۶
پس از	محمد رضا واقفی
پیش از	سید جعفر موسوی
نماینده ادوار دوم و سوم مجلس شورای اسلامی
مشغول به کار ۱۳۶۳ – ۱۳۷۱
حوزه انتخاباتی	جیرفت
اطلاعات شخصی
تولد	۲۰ دی ۱۳۳۶ ((۵۷ سال) سیرجان
حزب سیاسی	اصلاح طلب، حزب کارگزاران سازندگی
دانشگاه	دانشگاه شهید باهنر کرمان دانشگاه صنعتی شریف
دین	اسلام شیعه
امضاء

اسحاق جهانگیری (زادهٔ ۲۰ دی ۱۳۳۶ در سیرجان)^[۱]^[۲] سیاست‌مدار اصلاح‌طلب ایرانی، معاون اول رئیس جمهور ایران و رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی است.

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:46

0 نظر

سهم نسبی اقلیت‌های مذهبی در جمعیت ایران (سهم در کل جمعیت ٪۰/۶۲)/سهم درصد اقلیتهای مختلف در ایران


کیش			درصد
مسیحی			۲۵٫۲۲٪
کلیمی			۱٫۸۸٪
زرتشتی			۵٫۴۱٪
سایر			۱۰٫۵۲٪
اظهار نشده

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:44

0 نظر

نقشه اقلیمی ایران

██ معتدل خزری بسیار مرطوب

██ معتدل خزری

██ مدیترانه‌ای با باران بهاره

██ مدیترانه‌ای

██ کوهستانی سرد

██ کوهستانی بسیار سرد

██ نیمه‌بیابانی سرد

██ نیمه‌بیابانی گرم

██ بیابانی خشک

██ بیابانی خشک گرم

██ خشک ساحلی گرم

██ خشک ساحلی

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:44

0 نظر

ایران در زمان زیاریان

زیاریان و آل بویه دو خانواده دیلمی از نواحی دیلمستان بودند که توانستند به حکومت ایران غربی برسند.

در غرب و مرکز ایران دو سلسله دیلمی به نام آل زیار (۳۲۰ ه. ق) و آل بویه که هر دو از مناطق شمال برخاسته‌اند نواحی مرکزی و غربی ایران و پارس را از تصرف خلفا آزاد کردند. دیلمی نام قوم و گویشی در منطقه کوهستانی دیلمستان بود. دیلمیان سخت نیرو گرفتند و مدت ۱۲۷ سال حکومت راندند و چون خلفا در برابر آن‌ها چاره‌ای جز تسلیم ندیدند حکومت بغداد را به آنها واگذاشتند و خود بعنوان خلیفگی و احترامات ظاهری قناعت کردند. در واقع، پس از حکومت نیمه مستقل طاهریان و پس از صفاریان و در ایام امارت امری سامانی در ماوراءالنهر، خانواده‌های از مازندران و سپس گیلان توانستند بر قسمت عمده ایران غربی، یعنی از خراسان تا بغداد تسلط یابند. حکومت این خانواده‌ها به نام دیلمیان شهرت یافته‌است

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:43

0 نظر

ایران در زمان سامانیان

سامانیان

سامانیان (۲۶۱–۳۹۵ ق / ۸۷۴–۱۰۰۴ م) یکی از دودمان‌های ایرانی بودند که تقریباً بر تمامی سرزمین‌های خراسان، هیرکان، مکران، سیستان، خوارزم و کرمان حکومت کردند و باعث رشد و شکوفایی زبان پارسی دری شدند.

خاندان سامانی از مردم بلخ بوده و آیین زردشتی داشتند، سامان خدا بنیان‌گذار اعلی خانواده از روشناسان محل و فرمانروای بلخ بود. اسد والی عربی خراسان در میانه سده هشتم با سامان دوست شد. سامان دین اسلام را برگزید و نام پسر خود را اسد گذاشت. پسران اسد اشخاص با کفایتی بودند و در سده نهم عهد مأمون عباسی به حکمرانی محلی ماورالنهر و هرات برگزیده شدند. مانند: علی در سمرقند، احمد در فرغانه و الیاس در هرات. ابراهیم پسر الیاس بود که بعدها به سپهسالاری دولت طاهری افغانستان رسید. احمد حاکم فرغانه در ۸۷۴ فوت، و نصر پسرش در سمرقند جانشین او گردید. اسمعیل برادر نصر حاکم بخارا شد و همین شخص است که بعدها دولت حسابی سامانی را در سال ۸۹۲ پس از مرگ نصر گرفت و درسمرقند پایه گذاشت

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:42

0 نظر

ایران در زمان صفاریان

صَفّاریان از دودمان‌های ایرانی فرمانروای بخش‌هایی از ایران بودند. پایتخت ایشان شهر زَرَنگ بود. یعقوب لیث نخستین امیر این خانواده بود که دولت مستقل اسلامی صفاریان را بنیاد نهاد. لیث سه پسر داشت بنامهای یعقوب و عمر و علی، هر سه پسران لیث حکومت کردند اما دورهٔ حکومتشان چندان نپایید

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:41

0 نظر

ایران در زمان طاهریان

طاهریان(۲۵۹–۲۰۵ه/۸۷۲–۸۲۰م) اولین حکومت مستقل ایران پس از حملهٔ اعراب بودند. در اوایل سده سوم، طاهر بن حسین، یکی از سرداران مأمون عباسی از طرف او امیر خراسان شد و به دلیل آن که عدم اطاعت خود را از مأمون اعلام کرد، اولین حکومت مستقل ایرانی پس از اسلام در ایران تشکیل شد و حکومت او به طاهریان معروف شد. در زمان طاهریان نیشابور به پایتختی برگزیده شد. طاهریان در جنگ با خوارج در شرق ایران به پیروزی دست یافتند و سرزمینهای دیگری مانند سیستان و قسمتی از ماوراءالنهر را به تصرف در آوردند و نظم و امنیت را در مرزها بر قرار کردند. گفته می‌شود که در زمان حکومت طاهریان، به جهت اهمیت دادن آنان به کشاورزی و عمران و آبادی، کشاورزان به آسودگی زندگی می‌کردند. در زمان طاهریان قیامهای بابک و مازیار که به ترتیب در آذربایجان و طبرستان (مازندران) رخ داد باعث شد که آنها از توجه به شرق ایران باز دارد. به همین دلیل خوارج دست به شورش زدند. آخرین امیر طاهری محمد بن طاهر نیز فردی مقتدر نبود. در نتیجه حکومت طاهریان رو به ضعف نهاد و سرانجام در میانه‌های سده سوم هجری به دست یعقوب لیث سرنگون شد

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:41

0 نظر

ایران در زمان ساسانیان

ساسانیان خاندان شاهنشاهی ایرانی است که از سال ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی بر ایران فرمانروایی کردند؛ بنیان این شاهنشاهی یکپارچه را «اردشیر» (یا ارتخشتره؛ از «ارت»: مقدس، و «خشتره»: شهریار)^[۶۴] بنا کرد. شاهنشاهان ساسانی که ریشه‌شان از استان پارس بود، بر پهنه بزرگی از آسیای باختری چیرگی یافته، گستره فرمانروایی خود؛ کشور ایران (به پهلوی کتیبه‌ای ) را برای نخستین بار پس از هخامنشیان، یکپارچه ساخته و زیر فرمان تنها یک دولت شاهنشاهی آوردند.^[۶۵] پایتخت ایران در این دوره، شهر تیسفون در نزدیکی بغداد در عراق امروزی بود.

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:40

0 نظر

ایران در زمان اشکانیان

اشکانیان

اشکانیان (۲۵۰ پ. م تا ۲۲۴ م) که از تیره ایرانی پرنی و شاخه‌ای از طوایف وابسته به اتحادیه داهه از عشایر سکاهای حدود باختر بودند، از ایالت پارت که مشتمل بر خراسان امروزی بود برخاستند. نام سرزمین پارت در کتیبه‌های داریوش پَرثَوَه آمده‌است که به زبان پارتی پهلوی می‌شود. چون پارتیان از اهل ایالت پَهلَه بودند، از این جهت در نسبت به آن سرزمین ایشان را پهلوی نیز می‌توان خواند. قبایل پارتی در آغاز با قوم داهه که در خاور دریای مازندران در آمل می‌زیستند در یک جا سکونت داشتند و سپس از آنان جدا شده در ناحیه خراسان مسکن گزیدند.

این امپراتوری در دوره اقتدارش از رود فرات تا هندوکش و از کوه‌های قفقاز تا خلیج فارس گسترش یافت. در دوران اشکانی جنگ‌های ایران و روم آغاز شد. حاصل عمده فرمانروایی اشکانیان، رهائی کشورایران از سلطهٔ همه جانبهٔ یونانی که هدف نابودی ایران گرائی رادر سر می‌پروراند و پاسداشت تمدن ایران از یورشهای ویرانگر طوایف مرزهای شرقی و نیز، پاسداشت تمامیت ایران در برابر تجاوز خزنده روم به سوی خاور بود. در هر سه مورد، مساعی آنان اهمیت قابل ملاحظه‌ای برای تاریخ ایران داشت اما جنگهای فرساینده با روم عامل عمده‌ای در ایجاد ناخرسندی میان طبقات جامعه شد

پایگاه خبری تحلیلی آینده دوشنبه 25 آبان 1394 ساعت 14:40

0 نظر

نظرسنجی

نظرسنجی

نظرسنجی

نظرسنجی

پیوندها

دسته‌ها

ابر برجسب

برگه‌ها

جدیدترین یادداشت‌ها

نویسندگان

بایگانی

تقویم

جستجو

«تالاب‌های ایران»

آ

ب

ت

ت (ادامه)

د

ف

ق

ل

م

پ

ب

ح

د

ز

ز (ادامه)

ز (ادامه)

ط

ف

شمار واجدین رأی‌دادن در انتخابات ریاست جمهوری و درصد شرکت در انتخابات رئیس جمهوری سال 1392

عید فطر در کشورها و فرهنگها[ویرایش]

در مالزی[ویرایش]